نقش تربیتی والدین در حفظ حرمت سالمندان
سالمندی مرحله نهایی رشد برای بازنگری و روشن کردن و معنا بخشیدن به چگونگی گذران زندگی گذشته است. ادامه رشد فرد در این دوره وقتی میسر است که بتواند با واقع بینی و انعطاف پذیری خود را با تغییرات و فقدان ها سازگار سازد و این سال های عمر خود را با احساس ارزشمندی و موثر بودن بگذراند. آنچه از همه مهم‌تر است این است که فرد ماحصل و میوه زندگی خود در سال های گذشته را در این دوره زندگی، خواه در وجود فرزندان، خواه در روابط انسانی با دیگران و یا در آثار تولیدی و خدمات فرهنگی، اجتماعی یا اقتصادی احساس کند و زندگی خود را معنا دار ببیند.با همه این ارزش‌هایی که در مورد دوران سالمندی مطرح شد، این دوران نیز می‌تواند با مشکلات یا حتی افتی در زمینه جسمانی همراه باشد که مناسب با این تغییرات گاه شاهد خلق تنگ، بی حوصلگی و حتی گاه افسردگی در سالمندان خود هستیم.
ارزش‌ها و تاثیر آن بر تربیت فرزندان
جو خانوادگی فضای ارتباط عمومی خانه را به وجود می‌آورد که توسط والدین پایه‌گذاری می‌شود. جو را می‌توان دامنه ای از گرمی تا سردی، همیاری تا رقابت، محبت آمیز تا تنفر آمیز، محترمانه یا اهانت آمیز،آرام بخش یا پرتنش و... دانست. جو خانوادگی الگویی از روابط انسانی برای فرزندان است و به وسیله ارزش‌های خانوادگی پایه‌گذاری می‌شود. ارزش خانوادگی به هر چیزی که برای والدین مهم باشد، اطلاق می‌شود. توجه داشته باشید که اعضای خانواده مجبور نیستند بر سر موضوعی مورد اختلاف به توافق برسند بلکه این مهم است که هر یک از آنان به طریقی برای آن ارزش قایل شود.علیرضا و پروانه هر دو کارمند، خانواده دوست و بسیار عاطفی بوده و در حال بزرگ کردن بچه‌هایشان هستند. امین 11 ساله و آرش 15 سال دارد. والدین پروانه و علیرضا هر دو سالخورده و ناتوان شده اند و برای انجام امورات مختلف زندگی شان نیازمند کمک و حمایت اطرافیان هستند.پروانه و علیرضا هر دو برای اینکه بتوانند به امورات والدین خود رسیدگی کنند، دو روز در هفته را صرف والدین شان می‌کنند و از طرف دیگر خود را موظف کرده اند که در اواخر هر هفته یک شب را منزل والدین خود بمانند تا بتوانند توجه و رسیدگی بیشتر به آنها داشته باشند. آنها هرگز دیگری را به خاطر توجه به والدینش شماتت نکرده و ارزش زیادی برای مراقبت از سالمندان قایل هستند.علیرضا و پروانه معتقدند نحوه رفتار آنها با والدین سالمندشان الگویی برای امین و آرش است و در نحوه سالمندی خود آنها نیز تاثیر گذار خواهد بود. از آنجا که توجه و رسیدگی به والدین سالمند برای علیرضا و پروانه مهم است، این رسیدگی برای آنها تبدیل به ارزش خانوادگی شده تا برای فرزندانشان هم درآینده مهم باشد.
نقش الگوها
بچه‌ها، بزرگسالان مهم زندگی خود را الگو قرار می‌دهند. آنان به رفتار افراد بالغ بسیار توجه می‌کنند و از آن تقلید می‌کنند. اگر اعمال ما با کلمات مان هم خوانی نداشته باشد، آنچه بچه‌های ما به آن توجه می‌کنند، رفتار ماست.فرزندان از والدین و بزرگسالان دیگر می‌آموزند حفظ احترام یعنی چه. وقتی پدر و مادر برای یکدیگر و برای بزرگ‌ترهای فامیل و سالمندان ارزش و احترام قایل شوند فرزندانشان مساوات را می‌آموزند. از عوامل تاثیر گذار روش‌های پدر و مادری کردن، باورهای روشنی است که در فرزندان شکل می‌گیرد. چگونگی آموزش والدین به فرزندان الگویی از روابط پدر و مادر و فرزند را به آنها می‌آموزد. اگر فرزندان در جوی از احترام و همیاری پشتیبانی شوند، با احترام و همیاری به عنوان ارزش‌ها همساز می‌شود و آن را در دیگر روابط شان به کار می‌برند.فرزندان ارزش‌های متعالی در زندگی شان را با مشاهده کردن اعمال و رفتار والدین یاد می‌گیرند. بنابراین سعی کنید الگوی کامل و مناسبی از انجام ارزش‌های مورد نظرتان باشید تا فرزند شما با دیدن این ارزش‌ها در وجود شما، به طرف آنها راغب شود. در حقیقت والدین اولین معلم فرزندان هستند. والدین هستند که می‌توانند نقش الگوی مثبت و منفی را برای فرزندان خود ایفا کرده و ارزش‌ها را در زندگی فرزندان خود درونی کنند. وقتی فرزند شما همواره شاهد و ناظراحترام، توجه و محبت بی دریغ شما به والدینتان باشد و وقتی مشاهده می‌کند که بین رفتار و گفتار شما در زمینه‌های انسان دوستانه فاصله ای نیست، ناخودآگاه کردار شما را سرمشق خویش قرار داده و این ارزش‌های اخلاقی را می‌آموزد. پس سعی کنید در دوران سالمندی والدین تان الگویی خوب و شایسته برای فرزندانتان باشید تا از این طریق بتوانید ارزش‌های اخلاقی را در وجود فرزندانتان نهادینه کنید.
مراقب والدین تان باشید
افراد کهنسال عموما تصور می‌کنند نظر و فکرشان برای هیچکس مهم و جذاب نیست اما اگر شما به صحبتهای آنها توجه کنید، باعث می‌شود که آنها از لحاظ خلق و خو آرام‌تر و نرم‌تر شوند.
زمانی که والدین سالمندتان بداخلاقی می‌کنند به آنها لبخند بزنید.
عادت کنید که با کلیه اعضای خانواده اعم از والدین سالمند و فرزندان و همسرتان، زیاد صحبت کنید. در مورد همه چیز و همه شرایط(اعم از اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی) صحبت کنید.
حفظ حرمت‌ها در همه شرایط را فراموش نکنید. به خاطر داشته باشید که والدین شما همیشه نیازمند توجه و رسیدگی شما نبوده اند، بلکه سالهای طولانی با تلاشهای بی دریغ خود، شما را به این مرحله رساندند. بنابراین حفظ شان و شخصیت آنها و رعایت احترامشان وظیفه شماست.