نکاتی درمورد انتقاد

انتقاد می‌تواند تاثیر عمیقی داشته باشد اما لازم نیست حتما ناتوان کننده و سرکوب گر باشد. اگر شما هم یک فرد خیلی حساس و آسیب پذیر هستید و با نقد و انتقاد در جدالید، در اینجا چند راهکار برایتان داریم تا بتوانید همراه با تجربیاتتان در زمینه انتقاد و نگاهی درست‌تر به آن، روبه جلو حرکت کرده و رشد کنید.شنیدن انتقاد، برای بسیاری از ما یک چالش محسوب می‌شود، اما برای افراد فوق العاده حساس، انتقاد می‌تواند آزاردهنده و کاملا ویرانگر باشد. افراد خیلی حساس، در مقایسه با آنهایی که چندان حساس نیستند، نسبت به انتقاد، واکنش‌های شدیدتری نشان می‌دهند، و در نتیجه معمولا از تاکتیک‌های خاصی استفاده می‌کنند تا از انتقاد دور بمانند. مثلا آنهایی که خیلی مردم نواز هستند، پیش از اینکه دیگران فرصت انتقاد از آنها را داشته باشند، خودشان را نقد و بررسی می‌کنند و البته از سرچشمه انتقاد هم با تمام سعی شان اجتناب می‌نمایند.

انتقاد سازنده یا مخرب

تفاوت بین انتقاد مخرب و سازنده، در نحوه انتقال نظرها و عقاید است. انتقاد سازنده، عیب‌ها و ضعف‌ها را نشان داده و پند یا پیشنهاد ارائه می‌دهد که چگونه این کاستی‌ها برطرف شوند. انتقاد مخرب، هدفش تخریب یا حمله مستقیم به شخص بوده و هیچ توصیه کاربردی برای بهبود یا اصلاح را دربر ندارد.

فورا واکنش نشان ندهید

واکنش اولیه ما در مواجهه با انتقاد، قرارگرفتن در موضع تدافعی است؛ حتی اگر هدف از انتقاد، کمک به ما باشد، غریزه طبیعی ما دوست دارد که آن را نپذیرد و رد کند. وقتی فورا و بدون تامل و تفکر، واکنش تند نشان می‌دهیم و با دید شدیدا احساسی و از روی هیجان لحظه‌ای، عکس العمل بروز می‌دهیم، معمولا چیزهایی می‌گوییم که بعدا باعث پشیمانی مان خواهد شد. بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که در مقابل تمایلتان به پاسخ و واکنش فوری کمی مقاومت کنید، از موضعی فعلی تان یک قدم به عقب بروید و به این فکر کنید که چگونه می‌توانید این انتقاد را پردازش نمایید. پیش از گفتن هرچیزی، صبر کنید تا آرام‌تر شوید و در شرایطی واضح‌تر و متعادل‌تر قرار بگیرید.

سیاه و سفید فکر نکنید

خیلی از افراد بسیار حساس، دچار تفکر سیاه و سفید هستند، یعنی زمانی خودشان را در اوج موفقیت می‌بینند و زمانی در شکست کامل! این نوع طرز فکر مانع از این می‌شود که نگاهی واقع گرایانه و منطقی به خودشان داشته باشند، چه در مورد ویژگی‌های مثبتشان و چه در مورد خصوصیات منفی شان. سعی کنید در زمان حال بمانید و تفکرات و نگرشتان را واقع‌گرایانه بررسی کنید. هر وقت با یک تفکر کاملا سفید یا کاملا سیاه در مورد خودتان روبه‌رو شدید از خودتان بپرسید، چه شواهد و دلایل منطقی وجود دارد که ثابت کند من اینچنین هستم.

سوال بپرسید

حتی کوچک‌ترین انتقادها هم می‌توانند مورد سوءتفاهم قرار گرفته و مورد برداشت اشتباه واقع شوند. درمورد انتقادی که از شما شده، سوال‌هایی بپرسید تا مطمئن شوید که کاملا متوجه چیزی که به شما گفته می‌شود شده اید. مخصوصا اگر انتقاد، روشن و واضح نباشد، این سوال‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. یکی از راه‌های اینکه بفهمید انتقاد را به درستی برداشت و تفسیر کرده اید این است که جملاتی را که شنیده و پیامی را که دریافت کرده اید مجددا تکرار نمایید و برای فرد منتقد بازگو کنید.

به دنبال حقیقت موجود در انتقاد باشید

گفته می‌شود در هر انتقادی، ردی از حقیقت وجود دارد. در انتقادی که از شما می‌شود، دست کم این حقیقت وجود دارد که فرد منتقد شما را چطور می‌بینید و از دید او چگونه فردی هستید. به خودتان اجازه دهید تا نسبت به چیزی که می‌شنوید، ذهنی باز داشته باشید و اینکه لازم نیست هر انتقادی که از شما می‌شود را قبول کنید یا طبق آن عمل نمایید، اما اگر در آن چیزی یافتید که می‌تواند باعث رشد و کمال تان شود، به هر وسیله ای شده پیگیرش شوید! افراد دیگر در زندگی ما معمولا آینه‌هایی هستند که چیزهایی را می‌توانیم خودمان ببینیم برای ما منعکس می‌کنند. راهی پیدا کنید تا از این فرصت‌ها به عنوان تجربیات آموزنده در جهت پیشرفت تان استفاده نمایید.

حساب حقیقت را از احساسات جدا کنید

هر چیزی را که احساس می‌کنید باور نکنید! احساسات لزوما همان واقعیات نیستند؛ احساس، احساس است و همیشه هم بیانگر چیزی نیست که پیرامون ما در حال روی دادن است. وقتی یک فرد فوق العاده حساس، انتقادی می‌شنود، معمولا عمیقا دچار احساس شرمندگی، رودربایستی، درماندگی، خشم، ضعف، ناامیدی و... می‌شود. این احساسات، دریافت واقعیت را برای این افراد بسیار دشوار می‌کند. به جای اینکه خودتان را در شرایط آشفته کننده و ناخوشایند آن لحظه محدود کنید، از خودتان بپرسید احساسی که به سراغ تان آمده آیا براساس واقعیت همان لحظه است یا به تجربیات گذشته بر می‌گردد و یا وابسته به ترسی است که درمورد آینده دارید؟

با خودتان مهربان باشید

برای افراد بسیار حساس، داشتن ذهن باز به انتقاد، می‌تواند آسیب رسان باشد، و اصلا عجیب نیست که مثلا بعد از یک گفت‌وگو یا جلسه انتقاد آمیز، احساس آزردگی و خستگی کنند! خیلی مهم است که چنین اشخاصی بعد از چنین تجربیاتی، به خوبی از خودشان مراقبت نمایند و هرکاری که می‌توانند برای راحتی و آرامش دادن به خودشان انجام دهند. وقتی شرایط برایتان دشوار شده و طبق میلتان پیش نمی‌رود، با خودتان مهربان باشید، این کمک بسیار زیادی می‌کند تا به تعادل و آرامش ذهنی مطلوب برسید.