اژدهای سرخ برنده رقابت نفتی ایران و تزارها

آرمان امروز: خبرگزاری رویترز اخیرا در گزارشی که به نقل از آمار گمرک چین منتشر کرده از افزایش 55 درصدی صادرات نفت روسیه به این کشور خبر داده و هم اکنون این کشور را به اولین تامین کننده نفت چین تبدیل کرده است. در واقع با آغاز درگیری ها در اوکراین و اعمال تحریم های نفتی روسیه از سوی مشتریان حضور نفت روسیه در بازار چین که به همراه تخفیفات بالا عرضه می شود با رشد قابل ملاحظه ای همراه شده و در این میان مشخص نبودن وضعیت مذاکرات برجامی، نفت ایران را دربرزخ بلاتکلیفی سختی قرارداده است. از سوی دیگر ازآنجایی که کیفیت نفت روسیه نیز با نفت سنگین ایران مشابهت دارد ، چین همواره سیاست منفعت طلبانه را دنبال می کند. اژدهای سرخ سعی دارد با اعمال سیاست یک بام و دو هوا با کاهش حجم واردات نفت ایران، روسیه را در اولویت تامین نیازخود قرا دهد. البته وزارت نفت ایران نیز تلاش دارد مشتریان دیگری را برای نفت ایران پیدا کند که چندان موفق نبوده و تنها توانسته در کشورهای آمریکای لاتین  همچون ونزوئلا به بازاریابی بپردازد. ازآنجایی که بیشتر این مبادلات از طریق تهاترانجام خواهد شد چندان چنگی به دل نمی زند. موضوعی که به اعتقاد کارشناسان، تحریم های ایران و روسیه عملا صحنه رقابتی را رقم زده که برنده آن دوستان چشم بادامی خواهند بود. به گفته تحلیلگران تا زمانی که تحریم ها ادامه داشته باشد وضعیت فروش نفت ایران بر همین روال خواهد بود و اجرای برجام و رفع تحریم ها می تواند کفه ترازو را دررقابت با روسیه به نفع ایران سنگین کند.

امکان صادرات 500 هزار بشکه ای به اروپا
در این رابطه نرسی قربان یک کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره اشغال بازار نفت ایران در چین توسط روسیه اظهار داشت: اکنون صادرات روسیه به چین به این دلیل بوده که روسیه هم تحریم است و مانند ما دنبال دور زدن آن است، تداوم این وضعیت بستگی به این دارد که تحریم دو کشور چقدرادامه پیدا کند و همه اینها باعث می‌شود که نتوان پیش‌بینی درستی از آینده داشت. اگر برجام به امضا برسد و تحریم‌های ما برداشته شود نفت ما مانعی برای رفتن به دور دنیا نخواهد داشت، بنابراین بازارچین چندان مهم نخواهد بود و می‌توانیم به اروپا هم صادرات داشته باشیم، اما در صورتی که تحریم‌های ما و روسیه تداوم داشته و حتی تشدید شود، روی صادرات دو کشور تاثیر می‌گذارد.
وی افزود: اکنون روسیه هم مانند ایران سعی می‌کند با دور زدن تحریم‌ها نفت بفروشد، خریداری مثل چین هم از این فضا استفاده می‌کند و از هرکشوری که تخفیف بیشتری اعمال کند و قدرت چانه‌زنی بالاتری داشته و قدرت اقتصادی بیشتری برایش داشته باشد، نفت  بیشتری وارد ‌کند.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی تصریح کرد: تا زمانی که تحریم ادامه دارد این شرایط باقی است، اما اگر تحریم‌های ایران لغو شود مشکلی وجود نخواهد داشت ، اگرتحریم روسیه هم برداشته شود این کشور میزان زیادی از نفت خود را به اروپا می‌فروشد در نتیجه فشار ازرقابت با ایران در بازار چین برداشته خواهد شد و در این صورت امکان فروش 400 تا 500 هزار بشکه نفت به اروپا وجود دارد.
نرسی قربان با بیان اینکه در شرایط امروزو جنگ روسیه و اوکراین، برنده میدان چین است، گفت: اکنون هر دو کشور ایران و روسیه تحریم هستند، هر دو سعی می‌کنند همدیگر و تحریم‌ها را دور بزنند، بازار محدودی هم برای دور زدن تحریم وجود دارد،در نتیجه رقابت بیشتر خواهد بود و این به ضرر هردو است چون مجبورند با دادن تخفیف و امتیازات بیشتری نفت خود راعرضه‌کنند.

آمریکای لایتن، ظرفیتی طلایی برای ایران
در حالیکه آمار و اطلاعات منتشر شده نشان می دهد صادرات نفت ایران به چین که در طول سال‌های تحریم بزرگترین خرید نفت ایران محسوب می شد با کاهش مواجه شده و روسیه جای ایران را در بازار نفت چین گرفته است؛ اما مسئولان وزارت نفت بارها از رشد فروش و درآمدهای نفتی کشورخبر داده اند که به گفته مسئولان با استفاده از ظرفت‌های کشورهای امریکای لاتین حاصل شده و در این راستا در سفری که وزیرنفت به برخی از کشورهای این حوزه داشته نسبت به انعقاد برخی تفاهم نامه‌ها نیزاقدام شده است. در این رابطه اگرچه برخی از کارشناسان و مسئولان دولتی ظرفیت کشورهای آمریکای لاتین را برای توسعه صادرات سیاست‌های نفتی ایران مناسب عنوان می کنند اما برخی از کارشناسان با نیم نگاهی به مراودات پیشین ایران با ونزوئلا که بیشترین سهم را دراین رویکرد خواهد داشت معتقدند اساسا از بازار این کشورها آبی برای نفت ایران گرم نخواهد شد.
در این رابطه محمد خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک با اشاره به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های تعامل ایران و آمریکای لاتین در صنعت نفت گفت: برخی از کشورهای آمریکای لاتین مستقل هستند و تبعیت چندانی از آمریکا ندارند و برخی حتی مواضع ضد آمریکایی دارند؛ این کشورها نیاز به انرژی دارند و بخشی از نیاز آنها را می توان برطرف کرد. می‌توان به این منطقه به عنوان بازار جدید نگاه کرد.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به پتانسیل‌های ایران برای رفع نیازهای آمریکای لاتین، گفت: کشورهای واردکننده می‌توانند از نفت، میعانات و فراورده‌های نفتی ایران استفاده کنند؛ با کشورهای تولید کننده نیز می توان تعامل کرد. به‌طور مثال آن‌ها نفت خام سنگین تولید می‌کنند و ما می توانیم با دادن میعانات به آن‌ها نفت خام تولیدی را سبکتر کنیم.

آبی از کشورهای آمریکای لاتین
برای نفت ایران گرم نمی شود
همچنین محسن داوری، کارشناس نفت و انرژی با اشاره به سابقه همکاری ایران و ونزوئلا در دوره احمدی نژاد گفت: در دوره احمدی‌نژاد هم شاهد تفاهم‌نامه و همکاری با ونزوئلا بودیم ولی درعمل غیر از تهاتر نفت و میعانات گازی این همکاری‌‌‌ها به جایی نرسید. هر دو کشور ازنظرتحریم نفتی و از دست رفتن بخش عمده‌‌‌ای از ظرفیت تولید، نیروی انسانی، در وضعیت چندان خوبی قرارندارند.
این کارشناس نفتی همچنین درباره ساخت یک پتروپالایشگاه با ظرفیت ۱۰۰‌هزاربشکه در روز در نیکاراگوئه اظهار کرد: «در ایران چند پروژه پالایشگاهی وجود دارد که عمر آنها بیشتر از ۱۰ سال شده و هنوز ساخته نشده‌‌‌اند. بنابراین بهتراست ایران در وهله اول، روی پروژه‌‌‌های ناتمام و پرشمار خود تمرکز کند. از سوی دیگر هم ایران و هم نیکاراگوئه به لحاظ اقتصادی در شرایط نامناسبی قرار دارند و مشخص نیست منابع مالی پروژه پتروپالایشگاه نیکاراگوئه از چه محلی تامین خواهد شد».
این کارشناس انرژی در خصوص صادرات سوخت به کشورهای آمریکای لاتین گفت: «باید صرفه اقتصادی چنین اقدامی سنجیده شود چرا که ، بخش بسیار بزرگی از تولیدات فرآورده‌‌‌های نفتی ایران در داخل کشور مصرف شده و بخشی از آن به شکل قاچاق و بخشی نیز در بازارغیر‌رسمی فروخته می‌شود. از این رو، اگر ایران بتواند نیازهای داخلی خود را کاملا تامین کند و به بازارهای منطقه سوخت صادر کند، بسیار مقرون‌به‌صرفه‌‌‌تر از بازار دور و دشواری چون آمریکای لاتین است».