«آرمان امروز» اقدام جدید بانک مرکزی را بررسی کرد:
اوراق ارزی، تب دلار را کاهش می‌دهد؟
آرمان امروز: مجتبي کاوه – اوراق ارزي که از مدتي قبل وعده انتشار آن توسط بانک مرکزي داده شده بود از ابتداي هفته آينده وارد چرخه نظام بانکي کشور مي شود و در دسترس متقاضيان قرار مي گيرد. اين اوراق قرار است قيمت ارز را مهار کند و مکانيسمي که براي آن در نظر گرفته شده نشان مي دهد هدف اصلي اوراق خريداران خرد يا همان مردم عادي هستند که براي جلوگيري از افت ارزش سرمايه ها و پس اندازهايشان در مقابل تورم ، به بازار ارز مراجعه مي کنند. اين متقاضيان که علاوه بر منطق اقتصادي حاکم بر ذهنشان يعني تعويض پول در حال تضعيف شدن با پول قوي ، در معرض هيجان‌هايي که دلالان در کانال ها و فضاي مجازي ايجاد مي کنند نيز قرار دارند، گاهي موج هايي در بازار ارز ايجاد مي کنند که بازارساز از مديريت آن عاجز مي ماند.
کارشناسان مي گويند اگر اين اوراق به موقع و با مکانيسم بهتر وارد چرخه نظام بانکي و پولي کشور مي شدند تاثير بهتري در بازار ارز مي گذاشتند اما در شرايط فعلي گرچه تاثيرگذاري آنها در رفع تلاطم هاي بازار قابل چشم پوشي نيست اما اين تاثير کم دامنه و حداقلي خواهد بود.
اوراق ارزي با ساز و کار بهتر قابل عرضه بود
کامران ندري کارشناس اقتصادي، اوراق ارزي را به آرمان امروز اين گونه توضيح مي دهد: اوراق ارزي در يک تعريف قابل فهم عمومي و ساده، نوعي از اوراق است که يک نهاد آن را براي تامين مالي منتشر کرده و در اختيار سرمايه گذاران قرار مي دهد. سرمايه‌گذاران براي خريد اين اوراق نياز به دلار ندارند و با ريال مي‌تواند اين اوراق را تهيه کنند. نهاد ناشر که در مورد اين اوراق بانک مرکزي است تضمين مي‌کند در تاريخ سررسيد اوراق، ميزان تغييرات ارزش دلار را به قيمت روز محاسبه کرده و ما‌به‌التفاوت زمان انتشار و سررسيد را به خريدار پرداخت کند. بر اين اساس سرمايه‌گذاران بدون حضور در بازار غير رسمي و انجام معاملات مشکل ساز اسکناس دلار، از تغييرات قيمت ارز بهره مند خواهد شد. اين اوراق به دليل ويژگي‌‌‌هايي که دارد فرصتي براي ايجاد تنوع در دارايي‌‌‌ها و کسب سود است. از طرفي در شرايط تورمي و بي‌ثباتي اقتصاد کلان، مي‌تواند تضمين‌کننده ارزش دارايي افراد در برابر کاهش ازش پول باشد. مي‌توان گفت اوراق قرضه‌‌‌اي که بر مبناي ارز خارجي منتشر مي‌شود، به انتشاردهنده اين امکان را مي‌دهد که ريسک خود را در مقابل نوسانات ارزي به صفر برساند. علاوه بر اين، انتشار اوراق ارزي منجر به متنوع‌سازي منابع تامين مالي و مديريت بهتر بدهي مي‌شود. در اين شرايط سياستگذار نيز يک ابزار مناسب براي مديريت بازار ارز دارد. در صورتي که فشار براي خريد ارز کاهش يابد و اوراق ارزي جايگزين آن شود، رفتار سفته‌بازي با اسکناس کاهش مي‌يابد و از سوي ديگر، دست سياستگذار ارزي براي مديريت بازار ارز بالا مي‌رود. وي در مورد تاثيرگذاري اين اوراق بر روند نوسان هاي نرخ دلار مي افزايد: اگر اين اوراق با ساز و کار بهتر و در زمان مناسب تر منتشر مي شد تاثيرگذاري آن در بازار ارز قابل توجه بود اما در شرايطي که اکنون تجربه مي کنيم و نوسان هاي بازار ارز با هيجان ها و محرک هاي بيروني و غيرسيستمي پيوند خورده و اعتماد عمومي به سياست گذاران بانکي و پولي کشور نيز نزول قابل توجهي پيدا کرده، اين اوراق تاثير حداقلي بر نوسان هاي بازار خواهد داشت. ندري در پاسخ به اين پرسش که ساز وکار مناسب براي انتشار اين اوراق چه بود، مي گويد: روال معمول در دنيا اين است که اوراق ارزي توسط بانک مرکزي منتشر نشود و اين اوراق را ساير بازيگران بازار ارز که منابع ارزي در اختيار دارند منتشر کنند. ضمنا بازار سرمايه محل بهتري براي انتشار اوراق ارزي به شمار مي آيد.
طبق اعلام بانک مرکزي، اشخاص حقيقي بالاي 18 سال از روز شنبه مورخ 1401.8.28 مي توانند با مراجعه به شعب ارزي بانک ملي نسبت به خريد اوراق ارزي اقدام کنند.
جزئيات طرح اوراق ارزي
بانک مرکزي به منظور گسترش و تسهيل ابزارهاي مالي در شبکه بانکي کشور، اقدام به انتشار اوراق ريالي مبتني بر ارز (دلار) با عامليت بانک ملي ايران مي‌کند.اشخاص حقيقي بالاي 18 سال از روز شنبه مورخ 1401.8.28 مي توانند با مراجعه به شعب ارزي بانک ملي نسبت به خريد اين اوراق اقدام کنند. مشخصات اين اوراق به شرح زير است: 1) ناشر: بانک مرکزي جمهوري اسلامي. 2) تاريخ انتشار: 1401.8.25. 3) مبناي محاسبه براي تعيين مبلغ ريالي در زمان انتشار، بازخريد و سررسيد اوراق: نرخ پاياني روز قبل نماد دلار توافقي اسکناس بازار متشکل معاملات ارزي.4) با نام و معاف از ماليات.5) صرفاً و اصالتاً قابل خريد توسط اشخاص حقيقي بالاي 18 سال. 6) اوراق سه‌ماهه و سررسيد اوراق تاريخ 1401.11.25. 7) حداقل ميزان خريد اوراق: معادل ريالي 1.000 دلار. 8) حداکثر ميزان خريد اوراق: معادل ريالي 4.000 دلار. 9) ارزش هر ورقه: معادل ريالي 100 دلار. 10) ) قابل بازخريد قبل از سررسيد در شعب بانک ملي ايران با نرخ پاياني روز قبل نماد دلار توافقي اسکناس بازار متشکل معاملات ارزي. 11) فاقد امکان معاملات ثانويه و انتقال به غير. 12) امکان تحويل فيزيکي اسکناس دلار در سررسيد با پرداخت حق‌الوکاله اسکناس بانک مرکزي. بخشنامه اين اوراق به بانک ملي ايران به عنوان بانک عامل ابلاغ شده و اقدامات لازم براي عملياتي شدن آن توسط بانک عامل در دست اقدام بوده و از روز شنبه 1401.8.28 اجرايي خواهد شد.
علي صالح‌آبادي رئيس کل بانک مرکزي در روزهاي گذشته از طرح جديد ارزي بانک مرکزي خبر داده و اعلام کرده بود: افرادي که نگران نوسان در بازار ارز هستند و به اين دليل خريد ارز انجام مي‌دهند بايد بدانند که از روزهاي آينده ابزار جديد را در اين حوزه معرفي مي‌کنيم. تا بتوانند اوراقي را که منتشر مي‌شود خريداري کنند و ديگر نگراني از اين جهت نداشته باشند. خريداران در سررسيد‌هايي مشخص مي‌توانند اوراق را به بانک مرکزي بفروشند.