هزینه های جام جهانی قطر 24 برابر درآمدها

آرمان امروز: با شروع مسابقات جام جهاني قطر چشم جهانيان به اين کشور کوچک آسيايي دوخته شد تا ميزباني يکي از کوچک ترين و ثروتمندترين کشورهاي جهان بر بزرگ ترين رويداد ورزشي دنيا بعد از مسابقات المپيک مورد ارزيابي قرار گيرد. آنچه از افتتاحيه مسابقات و چند مسابقه اي که تاکنون برگزار شده به دست مي آيد اين است که قطر براي ميزباني شايسته در ضيافت بزرگ فوتبال جهان، مطلقا توجهي به تراز کردن هزينه ها و درآمدهاي اين رويداد نداشته است. پيش از اين نيز درباره هزينه‌هاي هنگفتي که قطر براي برگزاري اين مسابقات انجام داده حرف و حديث هايي مطرح شده بود اما اکنون که مسابقات آغاز شده، مي توان به خوبي ديد که آنچه براي قطر در اولويت بوده، برگزاري مسابقات به بهترين و حتي لوکس ترين شيوه ممکن بوده و درآمدزايي از جام جهاني، گرچه بيرون از دايره توجه قطري ها نبوده، اما در برابر هزينه هاي سنگيني که قطر براي اين رويداد انجام داده، چندان جدي گرفته نشده است.

جام جهاني قطر 15 برابر گران تر از جام جهاني برزيل

براساس برآوردهاي صورت گرفته، ميزباني قطر 220 ميليارد دلار هزينه داشته و باعث شده تا جام جهاني 2022 تبديل به پرهزينه‌ترين جام جهاني تاريخ شود؛ اين مبلغ 15 برابر هزينه‌اي است که در جام جهاني 2014 براي ميزباني برزيلي‌ها انجام شد؛ رويدادي که ميزبانش 15 ميليارد دلار خرج کرد و تاکنون پر هزينه ترين ميزباني جام جهاني لقب گرفته بود اما قطري ها حدود 15 برابر برزيلي ها براي اين رويداد هزينه کردند. فهرست چند جام جهاني اخير نشان مي دهد جام جهاني 1994 در آمريکا 500 ميليون دلار،  جام جهاني 1998 در فرانسه 2.3 ميليارد دلار، جام جهاني 2002 در کره جنوبي و ژاپن 7 ميليارد دلار، جام جهاني 2006 در آلمان 4.3 ميليارد دلار، جام جهاني 2010 در آفريقاي جنوبي 3.6 ميليارد دلار، جام جهاني 2014 در برزيل 15 ميليارد دلار، جام جهاني 2018 در روسيه 11.6 ميليارد دلار هزينه روي دست ميزبانان گذاشته است. به نظر مي رسد قطرتا پايان جهان رکورد گران ترين ميزباني جام جهاني را حفظ کند و ديگر هيچ کشوري به اندازه قطر براي اين رويداد دست به جيب نشود!

مخارج هنگفت قطر براي جام جهاني در حالي انجام شده که دبير کميته سازماندهي و ميراث جام جهاني 2022 گفته است: قطر از برگزاري اين مسابقات در حدود 9 ميليارد دلار درآمد خواهد داشت. ناصر الخاطر، البته هزينه زيرساخت‌ها و آماده‌سازي ميزباني اين مسابقات را  8 ميليارد دلار برآورد کرده که اين رقم نزديک به هزينه‌هاي آماده‌سازي جام جهاني قبلي در روسيه است. به اين ترتيب به نظر مي رسد وي به نوعي بر هزينه هاي سنگين اين رويداد پرده کتمان کشيده است. بر اساس مطالعه کميته سازماندهي و ميراث جام جهاني 2022 در حدود سه تا چهار ميليارد نفر در سراسر جهان به تماشاي اين مسابقات خواهند پرداخت. همچنين يک ميليون نفر براي تماشاي آن به قطر مي‌آيند. در جمع آن‌ها نيز 12 هزار نمايندگان رسانه‌ها خواهند بود.

از سوي ديگر فيفا انتظار دارد تا با برگزاري جام جهاني 2022  در قطر درآمدي معادل 7.5 ميليارد دلار داشته باشد. بر اساس اين گزارش، مبلغ يادشده 1.1 ميليارد دلار بيشتر از دوره قبلي جام جهاني يعني در سال 2018 به ميزباني روسيه است. اين افزايش درآمد از طريق قراردادهاي حمايت مالي با شرکت‌هاي قطري و فروش حق پخش تلويزيوني حاصل شده است.

قطر اعلام کرده است که انتظار دارد 1.3 ميليون نفر براي ديدن بازي هاي جام جهاني به قطر بيايند. فرض کنيم که هر بازديدکننده به طور متوسط چهار روز مي ماند و 300 دلار در روز خرج مي کند. همچنين بياييد فرض کنيم که سفرهاي عادي توريستي و تجاري تحت تأثير ازدحام پيش‌بيني‌شده، قيمت‌هاي بالاتر و نگراني‌هاي امنيتي قرار نمي‌گيرد. بر اساس اين فرضيات، قطر 1.56 ميليارد دلار درآمد از ميزباني کسب خواهد کرد. البته قطر به مزاياي ديگري اميدوار است. اين ادعاي استاندارد وجود دارد که اين رويداد بزرگ توسط ميلياردها نفر در سراسر جهان تماشا خواهد شد و در نهايت گردشگري، تجارت خارجي و سرمايه گذاري را تقويت مي کند. شايد اين امر همچنين به قطر نقش مهم تري در ژئوپليتيک بدهد.

ساخت زيرساخت هايي که فقط به کار جام جهاني مي آيد

گزارش هاي رسانه اي نشان مي دهد  از 220 ميليارد دلاري که قطر براي ميزباني جام جهاني هزينه کرده  کمتر از 10 ميليارد دلار از اين مبلغ را براي ساخت هفت استاديوم و بازسازي استاديوم هاي قبلي خود هزينه شده و مابقي براي حمل و نقل، پذيرايي، ارتباطات و زيرساخت هاي امنيتي، از جمله 36 ميليارد دلار براي سيستم مترو براي دوحه بزرگ، فرودگاه جديد، ساخت و ساز گسترده جاده ها، و بيش از 100 هتل هزينه شده است.

براي درک بهتر از 220 ميليارد دلاري که قطر براي اين ميزباني هزينه کرده است بهتر است بدانيم که توليد ناخالص اين کشور در سال 2022 تقريبا 180 ميليارد دلار بوده است. قطري ها در سال 2010 ميزباني جام جهاني را دريافت کردند، بنابراين آنها به طور متوسط 18.3 ميليارد دلار در سال يا بيش از 10٪ از توليد ناخالص داخلي خود هزينه اين رقابت ها کرده‌اند.

درست است که سرمايه گذاري 220 ميليارد دلاري قطري ها مربوط به جام جهاني بود، اما بخشي از اين سرمايه گذاري به توسعه بلند مدت قطر کمک مي کند و بخشي از آن يا خارج از اين توسعه است يا اولويت بسيار پاييني دارد. به عنوان مثال، يک مترو يا بزرگراه که دو استاديوم را در دو طرف دوحه به هم متصل مي کند، ممکن است کمک بسيار مهمي به راحتي حمل و نقل در طول بازي ها کند، اما تقريباً هيچ کمکي به اقتصاد قطر نخواهد کرد.

همچنين بايد به اين نکته مهم نيز توجه کرد که هزينه هاي ميزباني پس از پايان رقابت نيز همچنان در جريان است. قرار است بخش هايي از برخي از استاديوم ها برچيده شود و به مکاني ديگر انتقال داده شود. استاديوم‌ها و ساير ساختمان‌هايي که باقي مي‌مانند نيز سالانه به ميليون‌ها دلار هزينه عملياتي و نگهداري نياز دارند. فراموش نکنيد که قطر فقط 300000 ساکن دائمي دارد و سابقه فوتبال در اين کشور بسيار پايين است. هتل هايي که براي ميزباني از بازديدکنندگان جام جهاني ساخته شده اند تا حد زيادي بيکار مي‌شوند و کارگران خارجي اخراج خواهند شد.