دلایل تعطیلی دومینووار مدارس طبیعت
آرمان ـ گروه اجتماعی: طی چندسال گذشته شاهد راه‌اندازی «مدارس طبیعت» در کشور بودیم؛ مدارسی که خود می‌توانست فصل تازه‌ای از حفاظت از محیط زیست را آغاز کند اما متاسفانه بنا به دلایل مختلف و همچنین سلیقه‌ای عمل‌کردن شاهد تعطیلی دومینووار مدارس طبیعت هستیم که این خود می‌تواند زنگ خطری جدی برای آینده محیط زیست باشد.به‌طور کلی باید در نظر داشت که مدرسه‌های طبیعت مجموعه‌هایی هستند که ابتدا در کشورهای اروپایی به راه افتادند و عبدالحسین وهاب‌زاده، از صاحب‌نظران نامدار محیط زیست، آنها را در ایران بومی‌سازی کرد. همچنین ایران نخستین کشور خاورمیانه است که تأسیس مدارس طبیعت را شروع کرده بود و حالا سازمان محیط زیست که پیش از این به کسانی که راه‌اندازی مدارس طبیعت کنند، 100 میلیون تومان وام با بازپرداخت 60 ماهه و سود 4 درصد پرداخت می‌کرد. آنچه مسلم است ساختار مدارس طبیعت با مدارس عادی تفاوت بسیار دارد، به‌گونه‌ای که در این نوع مدارس دانش‌آموزان بیشتر با نحوه مراقبت و رفتار با حیوانات، نحوه حفاظت از محیط زیست و مسائلی از این دست آشنا می‌شوند که این خود می‌تواند تاثیر بسزایی در حفاظت از محیط زیست و مراقبت از آن برای نسل آینده داشته باشد، چر که متاسفانه طی سال‌های گذشته شاهد بی‌لطفی‌هایی به طبیعت بوده‌ایم؛ اتفاقاتی که منجر به از بین رفتن بخش قابل توجهی از طبیعت شده است و انتظار می‌رفت که با راه‌اندازی و گسترش هرچه بیشتر مدارس طبیعت بتوان با این معضل مقابله کرد.
فعالیت بیش از ۸۰مدرسه طبیعت در کشور
گفتنی است که بر اساس آمار موجود شاهد فعالیت بیش از ۸۰مدرسه طبیعت در سراسر کشور بودیم، اما این در حالی است که طی چندماه گذشته بسیاری از این مدارس تعطیل و یا نیمه‌تعطیل شده‌اند که این خود جای بسی تامل دارد، چراکه تعطیلی مدارس خود می‌تواند نشان از کم‌اهمیت‌بودن محیط زیست و حفاظت از آن داشته باشد. به‌طور کلی باید در نظر داشت که یکی از مهمترین دلایل تعطیلی مدارس را می‌توان نحوه فعالیت مربیان مدارس عنوان کرد اما این در حالی است که طبق بررسی‌های به عمل آمده دانش‌آموزانی که در مدارس طبیعت مشغول به تحصیل بودند نوع نگاه و رویکرد مطلوبی داشتند، اما متاسفانه برخی مسئولان بر این باور هستند که نحوه سازوکار در مدارس طبیعت با مدارس عادی فاصله دارد که این خود می‌تواند عاملی برای عدم یادگیری کامل دانش‌آموزان باشد، بنابراین بهتر است مدارس طبیعت یا تعطیل شود و یا نحوه آموزش در آنها تغییر یابد. در این مجال باید متذکر شد که شاید بهتر بود وجود تفاوت‌ها را در میان مدارس طبیعت و مدارس عادی قبول کنیم تا از این طریق به‌راحتی بتوانیم به بررسی مزایای این نحوه آموزش نیز دست یابیم؛ اتفاقی که امروزه بنا به دلایل مختلف از آن محروم هستیم چراکه آموزش اجباری کودکان نه‌تنها برای آنها مفید نخواهد بود بلکه می‌تواند باعث کاهش سطح علمی آنها نیز شود.
افزایش بیکاری در سایه تعطیلی مدارس طبیعت
پرواضح است که یکی دیگر از معایب تعطیلی مدارس طبیعت را می‌توان افزایش آمار بیکاری عنوان کرد، چراکه طبق بررسی‌های به عمل آمده در هر یک از مدارس تعطیل شده طبیعت بین ۲۰ تا ۲۵نفر شغل خود را از دست دادند که این خود می‌تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی سنگینی را به جامعه تحمیل کند، چراکه انتظار می‌رفت قبل از تعطیلی بی‌سروصدای این مدارس آنها را از انجام این کار مطلع می‌کردند تا از این طریق مربیان و کارمندان مشغول در این مدارس بتوانند شغل مناسبی را برای خود پیدا کنند اما تعطیلی ناگهانی این مدارس به‌یقین برای افراد شاغل در مدارس طبیعت نیز با تبعات منفی گسترده همراه بوده است.
مدارس طبیعت مدرسه نیستند
جالب است بدانیم که در زمان مدیریت معصومه ابتکار بر سازمان حفاظت از محیط زیست شاهد راه‌اندازی تعداد زیادی مدارس طبیعت بودیم؛ مدارسی که با استقبال بسیاری از افراد فعال محیط زیست و همچنین سایر مردم مواجه شد اما امروزه با تغییر مدیریت شاهد این مهم هستیم که برخی از مسئولان آموزشوپرورش این مدارس را مدرسه نمی‌دانند، چراکه از سازوکار آموزشوپرورش پیروی نمی‌کند، هرچند در این مجال باید یادآور شد که مدارس طبیعت قصد آموزش مباحث درسی را نداشتند و قرار بود تنها به دانش‌آموزان نحوه حفاظت از محیط زیست و ارتباط صحیح برقرارکردن با آن را تعلیم دهند، بنابراین از همان ابتدا نیز به‌طور کامل مشخص شده بود که سازوکار مدارس تربیت با مدارس عادی از نظر آموزشوپرورش و مقررات آن با هم تفاوت‌های چشمگیری را داشت و حال امروزه تعطیلی مدارس تنها به این بهانه خود جای بسی تامل دارد. از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که طبق ماده ۲ قانون تاسیس و توسعه مدارس غیردولتی هیچ واحد آموزشی نمی‌تواند بدون مجوز از سوی وزارت آموزشوپرورش مشغول به فعالیت شود اما این در حالی است که طی سال‌های گذشته شاهد فعالیت مدارس طبیعت بدون اخذ هیچ‌گونه مجوزی از سوی وزارت آموزشوپرورش بودیم، حال این سوال مطرح می‌شود که چرا طی سال‌های گذشته شاهد رصد فعالیت مدارس طبیعت از سوی آموزشوپرورش نبودیم و حال پس از گذشت چندسال و با تغییر مدیریت سازمان حفاظت از محیط زیست این‌گونه نظارت‌ها از سوی آموزشوپرورش صورت می‌گیرد؟ بدیهی است که نبود دستورالعمل مشخص برای فعالیت مدارس طبیعت را نیز می‌توان یکی دیگر از دلایل تعطیلی دومینووار این نوع مدارس عنوان کرد، چراکه مدارس طبیعت با هیچ‌گونه سازوکار مشخصی مواجه نبودند که این خود می‌تواند مشکلات بسیاری را بر سر راه اداره این‌گونه مدارس به وجود آورد. در پایان باید خاطر نشان کرد که مدارس طبیعت در حالی مورد توجه مسئولان وزارت آموزشوپرورش قرار گرفته است که بسیاری از دانش‌آموزان مدارس بلاتکلیف باقی مانده‌اند، به‌گونه‌ای که برخی از کارشناسان بر این باور هستند که این دانش‌آموزان از مباحث درسی بسیار عقب افتاده و برای جبران آن باید برنامه‌ریزی خاصی انجام شود؛ حال این سوال مطرح است که چرا پس از گذشت چندسال از فعالیت این مدارس و حضور دانش‌آموزان در مدارس باید شاهد تعطیلی مدارس طبیعت باشیم؟