ظهور نئوفئودالیسم در ایران؟
- شناسه خبر: 27927
- تاریخ و زمان ارسال: 4 دی 1402 ساعت 23:50
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
آرمان امروز: در شرایطی که اغلب اخبار، گزارشها و تحلیلهای رسانهای در ایران معطوف لایههای بیرونی و سطحی رخدادهاست، پیدا کردن افرادی که بتوانند از لایههای سطحی رخدادها عبور کرده و در عمق حوادث و اخبار سیر و غور کنند، کار دشواری است. کمال اطهاری یکی از چهرههایی است که تلاش میکند، قطعات مختلف پازل مسائل را کنار هم بگذارد و با فاصله گرفتن از تصویر ابتدایی، تحلیلی ژرفتر ارائه کند. او بر این باور است: مقوله نئوفئودالیسم، یعنی اقتصادی که بر اساس رانت میگردد. الیگارشیها، رانت را سبب میشوند. این گزاره را در پرونده بسیار بزرگ واردات چای به عینه میتوان دید. نزدیک ۴میلیارد دلار در این پرونده حیف و میل شده، این رخدادها، خواص نئوفئودالیسم را نشان میدهد. یک خصلت بزرگ نئوفئودالیسم آن است که نئوفئودالیسم در اقتصاد سیاسی از انزواجویی ناشی میشود. این موضوع مورد تاکید چهرههایی چون والراشتاین هم قرار میگیرد و یک واژه مندرآوردی نیست. انزواجوییها باعث به وجود آمدن الیگارشیها میشود. همانطور که در روسیه دوران پوتین شکل گرفت. مبانیاش در حکومت انزواجو ریخته میشود و وقتی که وارد بازار آزاد میشوند، اگر قواعد لازم را برای اقتصاد توسعه به کار نبرند، دچار نئودالیسم میشوند. سالانه ۳۰تا ۸۰ میلیارد دلار از ایران خارج میشود، در حالی که کل تشکیل سرمایه بخش کشاورزی و صنعت ایران بین ۳۰تا ۴۰میلیارد دلار بوده است. یعنی انباشت سرمایه در ایران صورت نمیگیرد.امری که نشان میدهد تا چه میزان اقتصاد ایران دچار رانت است.
او ادامه می دهد: در دهه ۷۰خورشیدی، این روند تراکمفروشی و خصولتی کردن و منحل کردن بانکهای تخصصی و… باعث برآمدن نئوفئودالیسم شد و سپس در دهه ۸۰ خورشیدی با برآمدن دولت احمدینژاد نئوفئودالیسم تثبیت شد. اکنون به مرحلهای رسیده که ابتدا انحصار قدرت و ثروت را به دست میگیرد و سپس انحصار مالکیت را در بر میگیرد؛ در واقع مثلثی نئوفئودالیسم را کامل میکند. شرکتهای خصولتی برای اینکه مالکیت را به دست بگیرند، ایجاد میشوند. مصداق شعری که میگوید: «من آن نگین سلیمان به هیچ نستانم/ که گاهگاه بر او دست اهرمن باشد…» ممکن است در فرایند دموکراسی بیجان ایران، دولتها تغییر یابند و به این ترتیب انحصار ثروت که با قدرت به دست میآید از بین برود، بنابراین باید انحصار مالکیت هم شکل بگیرد.