مصیت سد خرسان ۳ و آوارگی هزاران روستایی
- شناسه خبر: 9260
- تاریخ و زمان ارسال: 17 مرداد 1402 ساعت 23:54
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
یاسوج – خبرنگار «آرمان امروز» : با ساخت سد خرسان سه بیش از ۲۴۰۰ هکتار از جنگلها و بوتهزارهای منطقه زاگرس در دو استان کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری زیرآب میرود و هزاران ذخیره نادر جنگلی از گونههای بلوط ایرانی، بنه و بادام وحشی را در خط مرزی منطقه حفاظتشده دنا نابود میکند، ۲۶ اثر تاریخی و طبیعی متأثر از احداث این سد خواهند شد و بیش از یک هزار میلیارد تومان معیشت در حوزه زراعت و باغداری، دامداری، پرورش زنبورعسل و آبزیپروری از بین خواهد رفت.
مطالعات احداث سد “خرسان ۳” از سال ۱۳۸۶ آغاز و از سال ۹۰ هم عملیات اجرایی آن شروع شده است، بنابگفته “منصور کریم زاده” فرماندار لُردگان استان چهارمحال و بختیاری، مجموع پیشرفت فیزیکی سد و نیروگاه این سد اکنون ۱۷ درصد است.
ساختگاه سد «خرسان ۳» در شهرستان لُردگان استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و بخشی از مخزن آن هم در دهستان سادات محمودی شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد جانمایی شده است. براساس طراحی اولیه این سد، حجم مخزن بیش از یک میلیارد مترمکعب در نظر گرفته شده و ساخت آن میتواند اقلیم هر دو استان کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری را تحت تاثیر قرار دهد.
دهستان سادات محمودی شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد حدود ۱۷ روستای بزرگ و کوچک دارد که بعد از آبگیری سد خرسان سه یا به صورت کامل یا بخشی از آنها در مخزن سد قرار میگیرند و زیرآب میروند و در صورتی که ایجاد و به بهرهبرداری برسد ۱۰ هزار نفر در این استان آواره میشوند.
سد خرسان سه با ۲۴ کیلومترمربع وسعت، حدود ۱۹۵ مترارتفاع، یک میلیارد و ۱۸۵ میلیون مترمکعب حجم و ۳۹ کیلومتر طول یکی از بزرگترین سدهای بتنی خواهد بود که بنا بگفته مسئولان شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران اهدافی نظیر تولید انرژی برق آبی، تنظیم جریان، افزایش عمر مفید سدهای پایین دست و کاهش هزینههای سیستمهای سیلاب در سد خرسان۲ و ۳ را دنبال میکند.
برخی از اهالی روستاهای “گل چهرآباد”، ” کُله حمام”، “دِزَکِ علیا و سفلی”، “کَلهِ گه” و ” دو راه” در گفت و گوهای جداگانه با ایلنا از یاسوج به طرح مشکلات احداث سد خرسان سه در دهستان سادات محمودی شهرستان دنا میپردازند و میگویند اگر این سد احداث شود باید شاهد شروع بدبختی و فلاکت مردمان حاشیه آن برای نسلها و قرنهای آینده بود.
“سید علی انیشه” ۶۵ ساله و یکی از بزرگان روستای «کُله حمام» دهستان سادات محمودی، کوچ اجباری از این دهستان بخاطر احداث سد خرسان سه را سرفصل نابودی زندگی عشایری و دامداری خود و دیگر روستانشینان میداند و میگوید: اگر این سد احداث شود اتفاقات تلخی برای مردم منطقه رخ میدهد.
“علی صداقت” ساکن روستای «گل چهرآباد” هم به مشکلات ساخت سد خرسان سه و زیرآّب رفتن ۱۷ روستا اشاره و اظهار داشت: با ساخت این سد، مردم این روستاها باید جابه جا شوند که در این صورت بیشتر افراد مُسنِ این منطقه دچار مشکلات روانی و افسرده خواهند شد و پس از چند ماه همه میمیرند.
“سیدرضا انیشه” عضو شورای روستای «کُله حمام» دهستان سادات محمودی هم جمعیت روستایشان را حدود ۱۰۰ نفر عنوان و خاطرنشان کرد: با ساخت سد خرسان سه معضلات و مشکلاتی به خصوص در زمینه دامداری و کشاورزی برای مردم این روستا ایجاد میشود چراکه شغل بیشتر ساکنان این روستا کشاورزی و دامداری است.
“علیرضا رضایی فرد” دهیار روستای «دزک علیا و سفلی» هم با بیان اینکه این روستا حدود ۱۶۰ خانوار با جمعیتی بیش از ۷۰۰ نفر دارد و با ساخت سد خرسان سه در منطقه سادات محمودی مشکلات زیادی برای مردم و اهالی این منطقه پیش میآید.
وی گفت: در هر روستای منطقه یک یا دو مدرسه که اغلب نوساز هستند زیر آب می روند و روستای “دزک” نیز دو مدرسه ابتدایی، راهنمایی دارد.
“زینل شوریه” از اهالی روستای «کله گه» هم تاکید کرد: ساخت سد خرسان سه چیزی جز ضرر برای مردم منطقه دهستان سادات محمودی ندارد و طبیعت، اراضی کشاورزی، درختان بلوط و این آب و خاک را از دست خواهیم داد و آواره می شویم.
“رمضان پور”، کارشناس مرکز جهادکشاورزی سادات محمودی هم با بیان اینکه با احداث سد خرسان سه بیش بیش از ۱۰۰ هکتار اراضی زراعی و باغی آبی و بالغ بر ۴۰۰ هکتار اراضی دیم منطقه سادات محمودی زیر آب میرود، اظهارداشت: با این وضع، مشکلات زیادی برای مردم منطقه ایجاد خواهد شد.
یک فعال محیطزیستی هم با بیان اینکه تجربه نشان داده است که انتقال آب میان حوضهای نمیتواند ثمربخش باشد و نتیجه احداث سد خرسان سه، نابودی درختان بلوط منطقه و خالی از سکنه شدن ۱۷ روستا است، اظهارداشت: آوارگی، حاشیهنشینی و بیکاری یکی از دهها معضلی است که این کوچ اجباری به مردم تحمیل میکند.
” امید سجادیان ” در گفت و گویی گفت: با وجود اینکه مخزن این سد در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد ولی این استان اجازه برداشت از آب آن را ندارد و وزارت نیرو نیز اجازه هیچ برداشتی را به مناطق حاشیه سد نمیدهد، در واقع از حجم یک میلیارد و ۱۸۰ میلیون متر مکعبی آن، سهمی برای استان درنظر گرفته نشده و فقط برای انتقال آب بین حوضهای برای فلات مرکزی و صنایع آب بر است.
وی افزود: یکی از نگرانیهای فعالان محیطزیست استان این است که مهاجرت طایفههای قدیمی این منطقه، پیوندهای قومی آنها را کمرنگ میکند و بدنبالش معضلات اجتماعی و تغییرات نامأنوس فرهنگی رخ میدهد. علاوه بر مهاجرت هزاران نفر از روستاهای کهگیلویه و بویراحمد، گورستان چهار هزار و ۵۰۰ ساله سادات محمودی شهرستان دنا هم زیر آب خواهد رفت.
فرماندار شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد هم با تاکید براینکه با ساخت و آبگیری سد خرسان ۳ حدود ۱۷ روستا با جمعیتی حدود ۱۰ هزار نفر از دهستان سادات محمودی شهرستان دنا در این استان زیر آب می رود، اظهارداشت: با این وضعیت، این جمعیت به شهر یاسوج سرازیر میشوند و مُنجر به حاشیه نشینی خواهد شد.
“کورش درخشان زاده” در گفت و گویی، با اشاره به آسیبهای اجتماعی برای منطقه سادات محمودی و سایر مناطق استان کهگیلویه و بویراحمد به خصوص شهر یاسوج، خاطرنشان کرد: سد خرسان سه مجوز زیست محیطی ندارد و آثار مخرب جبران ناپذیری برای اکوسیستم شهرستان دنا و منطقه خواهد داشت.
فرماندار شهرستان دنا با اشاره به اینکه با ساخت این سد آثار باستانی و تاریخی زیادی تخریب و زیر آب خواهند رفت که برخی از این آثار مربوط به دوره عیلامیها است، یادآورشد: قبرستان تاریخی و نادر هفت هزار ساله که اخیرا در این منطقه کشف شده با ساخت این سد از بین میرود.
درخشان زاده افزود: ساخت سد خرسان سه در مجموع، تبعات و اثرات مخرب و جبران ناپذیر زیادی در زمینههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، عمرانی، اسکان، راه، آسیبهای اجتماعی، روحی و روانی برای مردم منطقه در پی خواهد داشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد نیز با بیان اینکه شغل و تنها راه درآمد مردم دهستان سادات محمودی، کشاورزی و دامداری است و بیش از ۵۰۰ هکتار زمین کشاورزی دارند، تاکید کرد: از مسئولان انتظار داریم آوارگی، جابه جایی، اسکان، خدمات و شغل ۱۰ هزار نفر جمعیت ۱۷ روستای این منطقه را مدنظر داشته باشند.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان کهگیلویه و بویراحمد در گفت و گو با ایلنا از یاسوج با بیان اینکه براساس طراحی اولیه، حجم مخزن بیش از یک میلیارد متر مکعب است، اظهارداشت: در صورتی که تلاش شود خسارت مخزن به حداقل میرسد، ساخت این سد از ابعاد گردشگری برای استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد یک منطقه گردشگری فوق العادهای را ایجاد میکند و در زمینه پرورش ماهی نیز در حاشیه دریاچه سد برای دو استان یک ظرفیت خوبی ایجاد میکند.
“آرش مصلح” گفت: ساخت چنین سدهایی در زمینه کنترل سیلاب و تولید برق ظرفیت بالایی دارند اما حتما باید به خسارت مخزن و کاهش مشکلات برای اهالی دهستان سادات محمودی و روستاهای متاثر از این سد توجه شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویراحمد افزود: تولید انرژی برق، کنترل سیلاب، استفاده از ظرفیتهای گردشگری و پرورش آبزیان از اهداف این سد است و تامین آب در پیوست و اهداف اولیه سد وجود ندارد اما ممکن است که از ظرفیت سد استفاده هایی شود.