آغاز آموزش از ۵ سالگی! کشش مغز ی چه می شود؟
- شناسه خبر: 37814
- تاریخ و زمان ارسال: 15 اسفند 1402 ساعت 23:56
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
بررسی «آرمان امروز» از صحبتهای اخیر وزیر آموزش و پرورش
آرمان امروز- حمیدرضا خالدی: وزیر آموزش و پرورش در آخرین اظهار نظر خود به عنوان راهکاری برای بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموزان و ساماندهی بازار کار بعد از تحصیل اعلام کرد؛ اگر سن دیپلم را از ۱۸ به ۱۵ سال کاهش دهیم و برای ۳ سال قبل ۷ سالگی هزینه کنیم حتما کشور آینده شکوهمندتری خواهد داشت. نقل قول وزیر آموزش و پرورش درباره کاهش سن فارغ التحصیلی به ۱۵ سال یکی این موضوع به یکی از موضوعات مورد بحث در رسانه های اجتماعی از جمله توییتر تبدیل شد. رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش گفت: اگر کاری کنیم که سن دیپلم را از ۱۸ سال به ۱۵ سال برسانیم و سن دبیرستان را به ۱۸ تا ۱۹ سال برسانیم و ۳ سال قبل از دبستان سپری کنیم، مطمئنا کشور خواهد داشت؛ آینده ای باشکوه تر. این تغییر بزرگ در دولت آیت الله رئیسی دلیل دارد: ما از ۴ سالگی شروع به تحصیل می کنیم و در ۱۵ سالگی دیپلم را تحویل می دهیم و در ۱۸ سالگی فرد دارای یک لیسانس گرفته و وارد بازار کار می شود. آموزش ها تا قبل از ۷ سالگی موثرتر هستند، اگر بتوانیم دیپلم را در ۱۵ سالگی اعطا کنیم و از ۱۸ سالگی افراد وارد بازار کار شوند، اتفاقات بهتری میافتد.
اما به نظر می رسد وزیر آموزش و پرورش عزم خود را جزم کرده تا این مهم را اجرایی کند کمااینکه روز گذشته نیز در همایشی تصریح کرد: اگر «اول» آموزش و پرورش شود، آن وقت اتفاقات آینده، اتفاقات اثرگذاری هستند. ما اگر اقتصاد پویا میخواهیم، اگر فرهنگ بانشاط و پاسخگو و پویا میخواهیم، اگر جامعه سالم، مشارکتپذیر و مشارکتجو میخواهیم و اگر سیاستورزی درست و مبتنی بر عرق ملی و مذهبی میخواهیم، بذر اینها همه در مدرسه کاشته میشود. باید همه مسئولان کشور را به این گزاره مهم دعوت کنیم و آن هم این است که «به مدرسه برگردید».
صحرایی در ادامه بار دیگر ادعای خود در مورد تغییر سن دانش آموزان را مطرح کرده و گفت: تقریبا در نظام حکمرانی هزار روز زندگی افراد فراموش شده است. هزار روز اول زندگی عبارت است از ۲۷۰ روز دوره جنینی و دو تا ۳۶۵ روز، دوره اول و دوم زندگی. این هزار روز را اگر دولتها روی آن سرمایهگذاری کنند، ۱۸ سال بعد کشوری خواهیم داشت که حتما متفاوتتر از الان خواهد بود. سازههای مهم فرهنگی و توسعه انسانی در سن قبل از دبستان اتفاق میافتد. اگر من میخواهم بچهای تربیت کنم که عناصر ملی و هویتی در ذات او شکل بگیرد، دانشآموز تراز سند تحول باشد؛ اینها را بعد از سن ۷ سالگی یاد نمیگیرند بلکه قبل از سن ۷ سالگی یاد میگیرند.
عمر وزارت و این صحبتها؟
گرچه این اولین باری نیست که موضوع کاهش سن دانش آموزان مطرح می شود. در یکی از آخرین اظهار نظرها در این زمینه مدیرکل دفتر آموزش پیشدبستانی و دبستانی وزارت آموزش و پرورش چند ماه قبل اعلام کرده بود گفته بود: «بحثی در دنیا وجود دارد که نسبت به کاهش سن ثبتنام و ورود به مدرسه هم فکر کردهاند و هم فکر میکنند و هم اجرا کردهاند و هم حتی در کشورمان دارند اجرا میکنند. بسیاری از پایههای پژوهشی معتبر و محکم نشان میدهد که بچههای امروزی به دلیل فرق کردن مقتضیات، رشد بالاتری دارند و رویکرد عقلانی این است که سن ورود به مدرسه ۵.۵ سال تمام باشد. محمدی خاطرنشان کرد: «به این دلیل به تبصره یک ماده ۲۹ آییننامه اجرایی مدارس، ایراد داریم که گفتیم استخوان لای زخم نگذاریم یعنی چرا گفته شده به شرط تامین منابع و امکانات؟ مثلاً گفته میشد آموزش و پرورش وظیفه دارد متولدان تا پایان مهرماه را ثبتنام کند اما وقتی این را بگوید، وظیفه آموزش و پرورش این است که فضا، امکانات و معلم مورد نیاز را فراهم کند و گیر ما اینجاست.»
تصمیم، غیرعملی است
محمد داوری، کارشناس آموزشی در این زمینه اما معتقد است که این اظهار نظر آقای وزیر اصلا مبتنی بر مصادیق علمی نیست. وی در گفت و گو با «آرمان امروز» می گوید: این اظهارات آقای وزیر تعجب برانگیز و حتی تاسف بار بود چرا که یافته های علمی و روانشناسی کا ملا این مساله را رد می کند.
وی در تشریح دلایل خود برای مخالفت با این دیدگاه می گوید: در هیچ کجای جهان چنین چیزی را نداریم که دانش آموزان از ۴-۵ سالگی به مدرسه بروند . چرا که براساس اصول روانشاسی رشد ما دوره های رشد مختلفی داریم که کودک در هر دوره رشد، با توجه به ویژگی های ذهنی که دارد در سطح خاصی می تواند آموزش های مختلف را بفهمد و بیاموزد و درک کند. به بیانی مفلاهیم اولیه در علوم طبیعی یا سایر علوم نیازمند سطحی از رشد شناختی و فکری است که قبل از سنین ۶-۷ سالگی در کودک تحقق پیدا نمی کند و کودک توان یادگیری این مفاهیم را ندارد. این همان اشتباهی است که آقایان در تربیت دینی هم می کنند. یعنی با این هدف که آموزش تعالیم دینی از سنین پایینتر باعث تربیت موفق در اینگونه مسائل تربیتی می شود، این دوره ها را از سنین پایین تر شروع کرده اند اما همانطور که خودشان هم اذعان دارند، این آموزش ها موفق آمیز نبوده است. چرا؟ چون اصولا مسئولان آموزش ما اعتقادی به مباحث روانشاسی رشد ندارند.
این فعال صنفی با ذکر اینکه اینگونه اظهارات ریشه در یک تفکر سنتی دارد می گوید: این تفکراخیرا باعث تاسیس سازمانی به نام «تربیت کودک» شده که تلقیشان از آموزش کودکان آنقدر سنتی و کلیشه ای است که تصمیم گرفته اند از تولد تا ۶ سالگی را به این سازمان بسپارند!. این اولین باری است که در جهان یک وزیر چنین اظهاراتی را مطرح می کند، در هیچ کجای دنیا دانش آموزان از ۴-۵ سالگی آموزش اصلی مقطع دبستان خود را آغاز نمی کنند بلکه ابتدا یک دوره پیش دبستانی را طی می کنند تا کم کم پس از آماده شدن وارد آموزش جدی دبستانی شوند. البته این آموزش بسته نژاتد یا آب و هوا و میزان آمادگی دانش آموزان یک منطقه می تواند کمی زودتر شروع شود ولی نه از ۵-۴ سالگی!. سخنگوی سازمان معلمان، با تاکید براینکه مغز کودک در سنین ۴-۵ سالگی هنوز به رشد انتزاعی نرسیده است می گوید: به همین خاطر نمی تواند برخی از مفاهیم علمی که انتزاعی را تجزیه و تحلیل و درک کند. مثل ریاضی حتی از لحاظ فیزولوژیک هم این تصمیم گیری اشتباهی فاحش تلقی می شود. در واقع سخنان آقای صحرایی آنقدر با معیارهای علمی و روانشاسی و آموزشی فاصله دارد که کمتر کارشناس خبره ای به آن واکنش نشان داده است! چون عملا موضوعی ناشدنی است.