تراز تجاری منفی یا مثبت؟
- شناسه خبر: 28233
- تاریخ و زمان ارسال: 6 دی 1402 ساعت 23:57
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
اختلاف ۲۷ میلیارد دلاری در تراز تجاری
آرمان امروز_گروه اقتصادی: در پی گزارش منتشر شده از سازمان گمرک، برای اولین بار آمار مربوط به صادرات نفت نیز به تراز تجاری افزوده شده و ۱۵.۵ میلیارد دلار مازاد تجاری ایران از ابتدای سال تا انتهای پاییز ۱۴۰۲ اعلام شده است. این درحالیست که در صورت انتشار آمار تراز تجاری به روال گذشته، تراز تجاری کشور حدودا منفی ۱۲ میلیارد دلار به ثبت میرسید. وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در حالی مدعی تراز تجاری مثبت ۱۵ میلیارد دلار شده که گمرک اعلام کرده که تراز تجاری به منفی ۱۲ میلیارد دلار رسیده است. برخی رسانهها نیز اعلام آمار توسط وزیر اقتصاد را همراه با «روتوش» برای «دستاورد سازی» دانستهاند، روتوشی که فاصله ۲۷ میلیارد دلاری با واقعیت دارد. روزنامه «دنیای اقتصاد» در این رابطه نوشته است که تداوم «منفیتر» شدن تراز تجاری ایران باعث شده است مقامات دولتی، برای ارائه آمار دست به دامان روشهای جدیدی شوند. این روزنامه نوشته درحالیکه تراز تجارت غیرنفتی کشور به مرز منفی ۱۲ میلیارد دلار رسیده، وزیر اقتصاد از تراز مثبت ۱۵میلیارد دلار در تجارت خبر داد. آنطور که در این گزارش آمده آمار ارائه شده توسط احسان خاندوزی، جمع صادرات نفت، برق و خدمات در کنار صادرات غیرنفتی است.
این روزنامه همچنین تاکید کرده بازی با آمار، روشهای تحلیل آماری را مختل میکند چراکه اعلام آمار تجاری همواره بهصورت آمار صادرات غیرنفتی بوده ولی در آمار جدید وزیر اقلام جدیدی همچون نفت و برق و خدمات فنی و مهندسی برای نشان دادن تراز تجاری مثبت به آن اضافه شده است. در همین رابطه روزنامه «اعتماد» ۲۸ آبان ماه سال جاری در گزارشی نوشت که بانک مرکزی با دستکاری آماری اقدام به ارائه اعداد متفاوت در حوزه تورم کرده است بهطوریکه با وجود تاکید این بانک بر «کاهش تورم» به ۴۷ درصد؛ تورم اعلامی به قوه قضائیه برای محاسبه «دیون و مهریه» نزدیک به ۵۵ درصد است.
آمارسازی و پنهانکاری در حوزه آمار در ایران به جایی رسیده است که فرشاد مومنی اقتصاددان در هفدهم آبان ماه با بیان اینکه آمارهای بیپایه» برای روحیه دادن منتشر کنید اما حقیقت را پنهان نکنید گفت «دادههای CIA درباره ما از دادههای رسمی خودمان جامعتر است.» جبار کوچکینژاد، نماینده مجلس نیز ۳۱ اردیبهشت از درخواست مجلس برای ورود مرکز پژوهشهای مجلس یا دیوان محاسبات برای دریافت دادهها محاسبه «نرخ دقیق تورم» خبر داد و تاکید کرده بود که «دولتها عمدتا سعی در آمارسازی دارند که این [موضوع] نتیجه خوبی نداشتهاست.» کارشناسان بر این باورند که آمارسازی و انتشار اطلاعات گزینشی تاثیری در افکار عمومی ندارد چرا که بحران معیشت و تورم جاری در اقتصاد ایران جایی برای مانور آماری توسط مسئولان نمیگذارد. همچنین سه شنبه شب در تاریخ ۵ دی ماه، عبدالناصر همتی رئیس اسبق بانک مرکزی و استاد دانشگاه تهران، در توئیتر خود از آمار منتشر شده تراز تجاری در گمرک خبر داد. او عنوان کرد: ” با رسیدن تراز تجاری ۹ ماهه کشور به منفی ۱۲ میلیارد دلار، گمرک کشور با نوآوری و برای اولین بار، ارزش صادرات ۹ ماهه نفت را نیز به آن اضافه کرد و در نتیجه تراز تجاری را مثبت اعلام کرد.” همتی درخواست کرد که در این صورت باید میزان خروج سرمایه از کشور و درصد برگشت ارز صادرات غیرنفتی نیز اعلام شود تا قضاوت بهتری از عملکرد ترازپرداختها حاصل شود.