هشدار طوفان نمکی، از قم به پایتخت
- شناسه خبر: 9681
- تاریخ و زمان ارسال: 21 مرداد 1402 ساعت 23:55
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
آرمان امروز: در حالیکه تصویر ماهوارهای که از دریاچه ارومیه گرفته شده است حکایت از شرایط نامساعد این دریاچه دارد، یکی از اساتید و کارشناسان زمین شناسی نسبت به وقوع طوفان نمکی و گرد و غیار در دریاچه قم که می تواند پایتخت را نیز تحت تاثیر قرار دهد، هشدار داده است. همزمان با تشدید گرمای جهانی کشور ما نیز تحت تأثیر گرمای بیسابقه در سال ۲۰۲۳ قرار گرفته و تحت تأثیر تابش خورشید، تبخیر آبهای سطحی شدت گرفته است. افزایش تبخیر باعث شرایط نابهسامان دریاچهها و تالابهای کشور شده است و اکثر آنها حالوروز خوبی ندارند. در این میان نام دو دریاچه بیش از پیش در رسانه ها منتشر می شود.
دریاچه ارومیه و قم. در این میان برخلاف دریاچه ارومیه که تاکنون بارها نسبت به خشک شدن آن و بروز طوفان نمک و شن در شهرهای اطراف هشدار داده شده است، کمتر به تبعات خشک شدن دریاچه قم که این روزها حال و روز خوبی ندارد، پرداخته شده است. با این حال استادتمام دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی با تاکید بر لزوم تامین حقابههای زیست محیطی قم، گفت: درصورت عدم تامین حقابههای و افزایش دما و خشکی دریاچه نمک قم، احتمال دارد قم و بخشی از استانهای همجوار با چالش طوفانها و بارانهای نمکی مواجه شوند. محمد سلیقه در نشست بنیاد قمپژوهی با موضوع «پایش اقلیمی پدیده گرد و غبار در قم» برگزار شد، گفت: طبق معاهدات، سهم آب دریاچه نمک ۱۵۴ میلیون متر مکعب در نظر گرفته شده ولی عملاً ما شاهد هستیم که تاکنون بیش از ۵ میلیون متر مکعب از آن محقق نشده است. وی تصریح کرد: با توجه به قرار گرفتن قم در انتهای آبریز و احداث ۶۰ سد بر روی رودخانههای شور، قره چای و رودخانه هایی که به این دریاچه می ریزند، از میزان ورود آب به دریاچه کاسته شده است در حالی که به جز سال ۱۳۹۸ که براثر سیل دریاچه نمک سیراب شد، طبق شواهد از سال ۱۳۶۳ به مرور از میزان آب ورودی دریاچه کاسته شده است.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران با تاکید برلزوم پیگیری حقابههای دریاچه نمک قم، بیان کرد: از سال ۱۳۸۸ نیز به مرور با ساختن سد بر روی رودخانههایی که به دریاچه نمک می ریختند، از حجم آبهای دریاچه کاسته شده، اما سطح دریاچه هنوز نمناک است و تا زمانی که این نم وجود دارد، باد قادر به حرکت دادن نمکهای سطح دریاچه نیست؛ همچنین پارک ملی کویر به علت کم آبی و به علت اینکه آبی به این منطقه نمیرسد در معرض خشکی است.
وی با ذکر اینکه در سطح فلات ایران شاهد شکلگیری یکسری مراکز حرارتی کم فشارهستیم گفت: این مراکز کمفشار خلاف عقربه ساعت هوا را به چرخش در میآورد و این اختلاف فشاری که ایجاد میکند سبب میشود که بادهای محلی شکل بگیرد. سلیقه با بیان اینکه باد غالب شهر قم بادغربی است، عنوان کرد: بیش از ۴۰ درصد ایام سال باد از غرب می آید. در تابستانها که این کمفشاری شکل میگیرد باد نایب فعال میشود که باد شرقی و جنوب شرقی است و سبب میشود که از همین دریاچه حرکت کند و به سمت شهر قم بیاید ممکن است بادهای غربی تقویت شود و از خوزستان هم باد داشته باشیم ولی امسال شاهد باد شرقی بودیم به همین علت امسال گرد و غبار در سمت شرق قم شدت بیشتری داشت. استاد دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی در خصوص پدیده گرد و غبار قم افزود: ما در مرداد ماه امسال و همچنین تیرماه در قم شاهد رخداد گرد و غبار بودیم، یک هسته گرد و غباری در جنوب سمنان وجود دارد و یک کانون در شرق استان قم یعنی دشت مسیله وجود دارد؛ طبق رصد ماهوارهای، حرکت گرد و غبار از سمت جنوب سمنان به قم و گرد و غبار تولید شده در شرق استان قم و حرکت به سمت مرکز شهرباعث می شود که ما در قم شاهد گرد و غبار باشیم. واقعا جای سوال دارد که در سال ۱۳۶۵ ما در سال فقط دو روز پدیده گرد و غبار را شاهد بودیم ولی تعداد روزهای گرد و غباری قم به ۱۰۵ روز در سال رسیده است، بنابراین علت این رخدادها نیاز به بررسی علمی دارد.