چرایی ناکامی مذاکرات آتش بس
- شناسه خبر: 44145
- تاریخ و زمان ارسال: 16 اردیبهشت 1403 ساعت 23:50
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
یدالله کریمی پور
آرمان امروز : نتانیاهو بارها به روشنی گفته است که هیچ عاملی اسرائیل(اشغالگر) را وادار به نیمه تمام رها کردن جنگ نکرده و ارتش بالاخره و به زودی حمله به رفح را آغاز خواهد کرد. وی طی دیدار با بلینکن وزیر خارجه ایالاتمتحده گفت که اسرائیل هرگز از انجام عملیات ارتش در رفح امتناع نخواهد کرد. ولی این چیزی نیست که جهان می خواهد. پشت این هدف لیکودی و تمرکزی نتانیاهو، اهداف بزرگ دیگری قد علم کرده اند. به اغلب احتمال، امروز سرنوشت رفح برای آینده خاورمیانه و تا حدودی اوراسیا تعیین کننده است. چرا؟ ۱- رفح در سوگیری پیمان بزرگ و همه جانبه ریاض- واشنگتن بس تاثیرگذار و بلکه وتو کننده است. لازم به یادآوری است که عربستان- آمریکا، پس از مدت ها رایزنی اینروزها بالاخره در دستیابی به پیمانی امنیتی که متضمن امنیت درازمدت این پادشاهی خواهد بود، به توافق نزدیک شده و در انتظار حل و فصل مساله غزه اند؛ ۲- این قرارداد دو جانبه مکمل پیمان صلح ابراهیم است. پیمان فراگیر منطقه ای، که سرنوشت آن نیز به پایان صلح آمیز غزه پیوند خورده است؛ ۳- این در حالی است که فشار همگانی داخلی نیز برای سرنگونی بی بی و لیکود در اسرائیل و بازگرداندن ربوده شدگان توسط حماس رو به فزونی است. بنابراین سرنوشت رفح، با سرنوشت دائمی بی بی نیز گره خورده است؛ ۴- طی همین روزها، پکن تبدیل به جایی شده که زمینه گفتگو و آشتی فتح و حملس را نوید می دهد. حماس به صراحت گفته است با تشکیل دولت فلسطینی از قالب نظامی بیرون آمده و به حزبی سیاسی تبدیل خواهد شد؛ ۵- فشار مصر، قطر و سعودی و شاید ترکیه بر حماس، برای پذیرش آتش بس، اگر چه موقت، روبه فزونی است. به گمانم واشنگتن نیز در این زمینه با رهبران حماس در حال رایزنی است؛ ۶- هم چنین اینروزها بی بی از خارج نیز تحت انواع فشار است. امروز کلمبیا مناسباتش با اسرائیل را به اتهام نسل کشی قطع کرد. ۷ کشور اروپایی آمادگی خود را برای به رسمیت شناختن کشور فلسطینی، حتی پیش از تکوین آن اعلام کرده اند و دیوان کیفری لاهه به رغم فشارهای واشنگتن، ممکن است است بی بی را به دلیل انجام جنایات جنگی تحت تعقیب قرار دهد؛ ۷- ضمن این که به گمان بیشترکارشناسان، توافق اسرائیل- حماس، تنها امید استراتژی خاورمیانه ای بایدن در جهت کاستن از انتقادات حامیان اصلی رئیس جمهور در ماههای انتخاباتی و برگرداندن آرامش به تنش های دانشگاه ها است. با وجود مواضع قاطعانه بی بی برای حمله به رفح و درهم شکستن جنگی حماس و نیز پافشاری اعضای لیکودی کابینه جنگی اسراییل بر انهدام حماس و بلکه غزه، برقراری آتش بس و در ادامه آزاد شدن ربوده شدگان در دست حماس و شاید صلحی پایدارتر، کم احتمال نیست. به هر روی امروز رفح نقطه کوچکی است که سرنوشت بسیاری از مسائل جهانی در آن جا رقم خواهد خورد. دور از انتظار است که جهان تسلیم خواست بی بی و لیکود شود.
از سوی دیگر تا امروز گفتگوهای فشرده آتش بس میان حمس–اسرائیل(اشغالگر) با میانجگیری مصر-قطر و آمریکا به شکست انجامیده است. ولی چرا به رغم خواست جامعه جهانی، مردم غزه و ملت های منطقه، صلح برقرار نمی شود؟! نخست آن که پایان جنگ و شکل گیری هرگونه آرامشی در غزه و عادی شدن اوضاع در جامعه اسرائیل(اشغالگر)، به معنای آغاز تند شکلگیری فرایند داخلی پایان کار بی بی و بلکه لیکود و لیکودیسم است. از سوی دیگر پیامدهای برقراری آتش بس و صلح، به معنای علنی شدن مناسبات ریاض-تل آویو و ناگزیر گسترش صلح ابراهیم خواهدبود. اینان موجبات توانمند شدن تیم بایدن و تضعیف موقعیت ترامپ است. چگونه ممکن است محمد بن سلمان و بنیامین نتانیاهو، این شیفتگان ترامپ و ترامپیسم، به سادگی آب تازه را به جویبار انتخاباتی جو بایدن روانه سازند؟! هم چنین بی گمان در پشت پرده، دستگاه کرملین بیکار نیست. طبیعی است که با فروکش کردن جنگ در غزه و باب المندب و جنوب لبنان و سوگیری خاورمیانه به سوی صلح، تمرکز ناتو و آمریکا بر جبهه اوکراین اوج خواهد گرفت. به قول ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این واکنش بسیار نامتناسب بی بی به رخداد هفتم اکتبر بود، که فضای جنگی را بر خاورمیانه چیره ساخت. چه کسی است که نداند آغاز پایان جنگ غزه، به معنای آغاز و بلکه مرگ تند تندروها در ۱۶ کشور تشکیل دهنده خاورمیانه است؟! با این همه و به رغم همه این سناریوها و دسیسه ها، کمترین گمانی نیست که سناریوهای جنگ افروزی همه رژیم های تندروها به زودی زود، شکست خورده و نتیجه جنگ غزه، در شرایطی گریزناپذیر در نهایت در سه واژه زیر خلاصه خواهد شد: گفتگو، آتش بس و صلح.