چـرا لاکـچری بـازی؟
- شناسه خبر: 25707
- تاریخ و زمان ارسال: 18 آذر 1402 ساعت 23:56
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
«آرمان امروز» در گفت وگو با ایرج حریرچی، جامعه شناس
آرمان امروز- حمید رضا خالدی: این روزها آمار و حجم زندگی های طبقه بالادست و به قولی لاکچری نشین ها به حدی متنوع و فراگیر شده که می رود تا به فرهنگی جدید بدل شود. این در حالی است که تورم و فشارهای اقتصادی نفس قشر بزرگی از جامعه را گرفته است. گرچه هیچ تعریف آکادمیکی از لاکچری ارایه نشده است اما، تقابل این دو طیف می رود تا جامعه را با چالشی در عرصه جامعه شناختی روبه رو کند. در سال ۱۴۰۱، مالیات خودروهای لوکس شامل خودروهایی میشد که ارزش آنها بیشتر از ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بود. طبق قانون بودجه در سال ۱۴۰۲، مالیات خودرو لوکس در سال ۱۴۰۲ تعیین شده است. بر اساس قانون بودجه، خودروهای لوکسی که ارزش آنها بیشتر از ۳ میلیارد تومان است، مشمول ۱درصد مالیات خواهد شد. بنابراین اگر ارزش خودرویی زیر ۳ میلیارد تومان باشد، خودروی لوکس نیست و مشمول مالیات نمیشود. در مورد خانه ها نیز خانه هایی لاکچری محسوب می شوند که قیمتی بالای ۲۰ میلیارد تومان داشته باشند.
آفات زندگی لاکچری
تبعات منفی زندگی لاکچری، هم شامل حال فرد لاکچری نشین می شود و هم اگر این سبک تبدیل به یک فرهنگ شده باشد، جامعه نیز از آفات آن بی نصیب نخواهد ماند. جای تعارف نیست که انسانِ لاکچری دچار «خود فراموشی» شده است. اگر با شناخت درستی از انسان، به دوگانه بودن ابعاد انسانی واقف باشیم، شخص لاکچری بیش از آنکه به روح و روان خود اهمیت بدهد به ظواهر زندگی خود می پردازد و بیش از آنکه بر «آرامش» خود متمرکز شود بر «آسایش» تن، سرمایه گذاری می کند. و این رویکرد طبیعتاً باعث «خود فراموشی» و به قهقرا رفتن «خود واقعی» خواهد شد.
درباره آثار این فرهنگ بر سایر افراد جامعه باید گفت که انسان طبعی اجتماعی دارد و ناهنجاری های اجتماعی علاوه بر اینکه خود شخص را تخریب می کند، عمل او بر دیگر افراد جامعه بنا به سطح پذیرش افراد، اثرگذار خواهد بود. نمایش زندگی لوکس در شبکه های اجتماعی ومحافل مختلف موجب شده تا برخی از جوانان، دچار سرخوردگی و احساس تبعیض در جامعه شوند. عده ای نیز به تقلید از آنان با این توهم کاذب که افراد لاکچری افرادی سعادتمندی هستند به عنوان مثال برای عقب نماندن از این قافله، برای نمایش جراحی بینی، به بینی خود چسب می زنند و اجناس مارک تقلبی می خرند تا خود را در قشر لاکچری ها جا دهند. در سطحی بالاتر اگر خانواده نتواند نیاز کاذب این افراد سرخورده را برآورده کنند دست به دزدی و کار خلاف می زند.
شخص لاکچری این طور به جامعه القاء می کند که آنچه مهم است «مهم بودن» است نه «مفید بودن». این رویکرد حتی بر نظام آموزش و پرورش جامعه ما هم ریشه دوانده است که «مدرک گرایی» یکی از مصادیق این نگاه است.
دکتر امیر محمود حریرچی، جامعه شناس، معتقد است که براساس یک اصل کلی، زندگی لاکچری بر مبنای مصرف زدگی شکل می گیرد. وی در این زمینه به «آرمان امروز» می گوید: الان شرایط جامعه ما به گونه ای شده که بسیاری از شهروندان به دنبال سبقت گرفتن از هم برای مصرف بیشتر هستند. مثلا هم اینک وضعیت به شکلی است که حتی خانواده های متوسط نیز به دنبال آن هستند که هر کدام یک ماشین داشته باشند! همین رویه در مورد خوراک و پوشاک و وسایل دیگر زندگی نیز به جشم می خورد و صادق است. وی در مقابل واژه لاکچری به واژه ساده زیستی اشاره می کند و می افزاید: ساده زیستی واژه ای است در برابر لاکچری. البته به شرطی که شهروند، حق انتخاب داشته باشد. یعنی شرایطی را داشته باشد که حداقل نیازهایش برای رسیدن به «آرامش» و «آسایش» برآورده شود و در مقابل حق انتخاب داشته باشد که چه نوع زندگی را انتخاب کند تا به آرامش بیشتری برسد؟ البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در دنیای کنونی که حتی در روستاها نیز همه به مدد تکنولوژی و تلفن همراه، با تمام شبکه های رسانه ای جهان ارتباط دارند، دیگر نمی توان انتظار داشت که خانواده ها و بخصوص جوانان مانند دو – سه دهه گذشته به دنبال ساده زیستی باشند. بلکه واقعیت این است که آنها به دنبال زندگی بهتر و با کیفیت تر هستند که البته چیز بدی نیست! ولی به شرط آنکه چارچوب مشخص و تعریف شده و در حد عرفی داشته باشد.
این جامعه شناس با ذکر اینکه عملکرد مسئولان ما به گونه ای است که عملا قدرت انتخاب ساده زیستی را از مردم گرفته است، می گوید: اصولا بحث لاکچری ها از زمانی شکل گرفت که آقازاده ها به شکل و شمایل کنونی آن مطرح شدند. مثلا شهروندان هر از چند گاهی شاهد انتشار اخباری در رسانه ها و بخصوص در فضای مجازی هستند که حکایت از زندگی های آنچنانی و لاکچری آقازاده هاست یا اخباری در مورد اختلاس ها و حقوق های نجومی مسئولان. در حالیکه در گذشته آقازاده ها به این شکل مطرح نبودند و حتی آقازاده بودن قبحی داشت.
اما حرکت به سمت زندگی لاکچری چه تبعاتی را بر جامعه و شهروندان آن دارد؟ موضوعی که حریرچی در پاسخ به آن می گوید: زندگی لاکچری به خودی خود، چندان مشکلی ایجاد نمی کند. موضوع از وقتی آغاز می شود که پای « به رخ کشیدن » ها و «پز دادن » ها به میان میاید که عملا مصادف است با تحقیر سایر شهروندان جامعه.
وی با اشاره به زندگی شهروندان در دوران جنگ می گوید: اصولا جامعه در هر شرایطی، مسیر خو دش را طی می کند. دوره جنگ مصادف بود با زندگی «کوپن» که همه درگیر آن بودند، حتی خود مسئولان. درآن شرایط دیگر مسلما تحقیر معنایی ندارد. چون همه می دانستند که باید این دوره را پشت سر بگذارند تا کشور دوباره در مسیر پیشرفت قرار گیرد. اما زندگی های کنونی لاکچری ها تنها عایدی آن، تحقیر برای سایر اقشار جامعه و نابودی روان انسان ها است . چرا که شهروندان با دیدن زندگی های آنچنانی، با خودشان می گویند چرا باید یکسری اینگونه زندگی کنند و گروهی دیگر حتی به نان شبشان نیز محتاج باشند؟ مسئولان نیز به جای پاسخ تنها کاری که می کنند لبخند زدن های پرمعنایی است که پشت دوربین ها می زنند و بیشتر حرص مردم را در می آورند! همین مساله باعث بروز افسردگی و عقده در جامعه و سرمنشاء بسیاری از ناهنجاری ها و اختلاس ها و دزدی هایی است که امروز دستگاه قضا را کلافه کرده است! حل این معضل هم متوجه شخص لاکچری است و هم اجتماعی که شخص لاکچری در آن زندگی می کند. که به طور خلاصه بیان می شود. فرد لاکچری با بازبینی در جهان بینی خود، اگر به یک ایدئولوژی صحیح مجهز شود، پی خواهد برد که ساختار جهان چگونه است؟ با این شناخت بنیادین، اصل و فرع زندگی را تشخیص خواهد داد و جای این دو را عملاً جابجا نخواهد کرد. از آن طرف، افراد جامعه علاوه بر بهره مندی از جهان بینی اسلامی، نباید فریب ظواهر زندگی دیگران را بخورند و ظاهر زندگی دیگران را با بطن زندگی خود مقایسه کنند. نکته این جاست که شخص لاکچری را سعادتمند نبینند، چرا که خیلی از لاکچری ها در نهایت به پوچگرایی متمایل می شوند. به بیانی جامعه نباید دچار چشم و هم چشمی شود و همه حقیقت عالم را در «دیدنی ها» ببینند.