ژاپن به آلوده کردن محیط زیست ادامه می دهد
- شناسه خبر: 39327
- تاریخ و زمان ارسال: 25 اسفند 1402 ساعت 23:50
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
مهدی زارع
آرمان امروز : سفیر ژاپن در کشورمان در مصاحبه ای که هفته قبل منتشر شد گفته است {یکی از بزرگترین موضوعاتی که در ذهن من وجود دارد، همکاری دو کشور در حوزه آب است. چند هفته پیش ما با رییس سازمان حفاظت محیط زیست ملاقات داشتیم و بر این موضوع تاکید کردیم که مشکلات آب، به عنوان موضوعات داخلی ایران نیست، بلکه باید به عنوان مشکل بین المللی با کشورهای همسایه مورد توجه قرار گیرد.
ما مایل هستیم که همکاری در دریاچه ارومیه و تالاب های مختلف از جمله مرداب انزلی را در دستور کار قرار دهیم}. اکنون مروری بر چالشهایی که خود کشور ژاپن در زمین آب و محیط زیست در سطح بین المللی دارد خالی از فایده نیست. کشور ژاپن برای رهایی از آلودگی های ناشی از انفجار در نیروگاه هسته ای فوکوشیما، پس از زلزله و سونامی ۱۱ مارس ۲۰۱۱ توهوکو – ۲۰ اسفند ۱۳۸۹- هم اکنون در حال اجرای یکی از مهمترین برنامه های آلوده کننده محیط زیست در سراسر جهان است. ژاپن در حال رهاسازی آب های زائد رادیو اکتیو نیروگاه هسته ای فوکوشیما به اقیانوس آرام است و این کار به تدریج و با چراغ سبز از اقیانوس آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) انجام می شود. این برنامه از اوایل شهریور ۱۴۰۲ آغاز شده و تا نیمه فروردین ۱۴۰۳ برنامه ریزی برای مرحله اول آن انجام شده است . کل فرآیند حداقل ۳۰ سال طول خواهد کشید. اولین تخلیه در مدت ۱۷ روز اتفاق افتاد و در مجموع ۷۸۰۰ تن آب تصفیه شده به دریا رها شدشرکت برق توکیو قصد دارد در سال ۲۰۲۳ سه بار دیگر آب تصفیه شده را تخلیه کند و انتظار میرود کل تخلیه تریتیوم تا پایان مارس ۲۰۲۴ به حدود ۵ تریلیون بکرل Bq برسد. این میزان بسیار کمتر از هدف تخلیه سالانه ۲۲ تریلیون بکرل تعیین شده قبل از حادثه فوکوشیما است. بکرل یکای فرعی اسآی برای بیان شدت پرتوزایی است. این مقدار برابر تعداد هستههای واپاشی شده در ثانیه است. واحد بکرل معادل وارون ثانیه است. نام بکرل به افتخار هانری بکرل کاشف پرتوزایی گذاشته شدهاست.
در آگوست ۲۰۱۵، دولت ژاپن و شرکت برق توکیو به ماهیگیران محلی قول دادند که «بدون تامین نظرطرف های ذینفع، هیچ گونه دفع مواد آلوده اجرا نخواهد شد.» دولت حتی کمیتهای متشکل از کارشناسان دانشگاهی را برای بحث در مورد گزینههای فنی ایجاد کرد و چندین سال با شهروندان محلی جلساتی را برای ایجاد اعتماد با جوامع محلی برگزار کرد. بنابراین، زمانی که در آگوست ۲۰۲۱/ مرداد ۱۴۰۰ ش نخست وزیر سابق یوشیهیده سوگا تصمیم گرفت که «آب تصفیه شده» را به دریا رها کند، خیانتی به ماهیگیران محلی و بسیاری دیگر از طرف های ذینفع بود. رئیس تعاونیهای ملی شیلات ژاپن در بیانیهای در ژوئن ۲۰۲۳ / خرداد ۱۴۰۲ در مخالفت با تخلیه برنامهریزی شده آب تصفیهشده گفت: «ما نمیتوانیم از موضع دولت -مبنی بر اینکه آزادسازی آب آلوده در اقیانوس تنها راهحل است- حمایت کنیم. انجام شدن یا نشدن رها کردن آب آلوده در دریا به هر حال تصمیم دولت ژاپن است که باید مسئولیت آن را به طور کامل به عهده بگیرد.»
اقدام ژاپن مبنی بر تخلیه فاضلاب رادیواکتیو تصفیه شده به اقیانوس آرام از نیروگاه هسته ای ویران شده فوکوشیما دایچی به اعتبار ژاپن در این منطقه استراتژیک آسیب رسانده است . هنگامی که آب زیرزمینی، و آب بارندگی، از ساختگاه آسیب دیده رآکتور فوکوشیما دایچی عبور می کند و برای خنک کردن بقایای سوخت ذوب شده داخل راکتورها استفاده می شود، با آلاینده های هیدروکربوری و بسیاری از هسته های رادیواکتیو مضر از جمله سزیم و استرانسیوم آلوده می شود. تولید «آب آلوده» به دلیل اقدامات مختلف، مانند پمپاژ آب با زهکش های فرعی و ساخت دیوارهای یخ زده غیر قابل نفوذ در کنار زمین، به تدریج کاهش یافته است . بر اساس گزارش شرکت برق توکیو تولید آب آلوده از ۵۴۰ متر مکعب در روز در سال ۲۰۱۴ به ۹۰ متر مکعب در روز در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت .
آلودگی اتمی یک موضوع حساس به ویژه در سراسر جزایر اقیانوس آرام است، زیرا رادیواکتیویته ناشی از ده ها آزمایش تسلیحات هسته ای آمریکا، بریتانیا و فرانسه در طول جنگ سرد تا به امروز باعث مشکلات سلامتی جدی برای ساکنان می شود. ژاپن طی ۳۰ سال آینده فاضلاب را رها خواهد کرد و البته آژانس بین المللی انرژی اتمی در ژوئیه ۲۰۲۳ اعلام کرد که این فرآیند با استانداردهای ایمنی بین المللی مطابقت دارد. با این حال، این امر مانع از ابراز نگرانی ایالت های جزیره اقیانوس آرام نشده است. در ۱۵ سپتامبر۲۰۲۳، نشست وزرای خارجه مجمع جزایر اقیانوس آرام ، تاکید بر حفظ منطقه منطقه «عاری از آلودگی زیستمحیطی با زبالههای رادیواکتیو و سایر مواد رادیواکتیو» شد. و اینکه تا زمانی که همه طرفها ایمن بودن تخلیه آب آلوده به مواد رادیو اکتیو را تأیید نکنند، هیچ تخلیهای وجود نداشته باشد.. اکثر رهبران محدوده اقیانوس آرام صراحتاً با طرح توکیو مخالفت کرده اند. قلمرو فرانسه در کالدونیای جدید مخالف این طرح است، در سطح فردی، اکثر رهبران جزیره اقیانوس آرام صراحتاً با طرح توکیو مخالفت کرده اند. این تخلیه «یک مسئله فرامرزی و بین نسلی» خواهد بود. اگرچه هیچ کشور جزایر اقیانوس آرام از تخلیه ژاپن حمایت نمی کند، اما چندین مورد وجود دارد که ممکن است با اطمینان خاطر توکیو مبنی بر بی خطر بودن این طرح «راضی» تلقی شوند، یا باکمک های مالی توکیو دولتهایشان به این موضوع اعلام رضایت کنند. جزایر کوک، که از اواخر ۲۰۲۳ ریاست اجلاس سران اقیانوس آرام را بر عهده گرفت خاطرنشان کرد : «این تخلیه مطابق با استانداردهای ایمنی بین المللی است. و اگر برای ژاپنی ها قابل قبول است، باید برای همه ما نیز قابل قبول باشد.» استرالیا و نیوزلند هر دو طرح ژاپن را تایید کرده اند. البته دولت نیوزلند اعلام کرده که «این مهم است که توجه را به تجربه آسیب زا اقیانوس آرام با آزمایش های هسته ای جلب کنیم.» به استثنای تنها چند دولت در اقیانوسیه، ژاپن با نبرد سختی روبرو است تا منطقه را متقاعد کند که آزادسازی فوکوشیما بی خطر است.
این دولتها به سادگی متقاعد نشده اند که پساب های رادیواکتیو، حتی اگر مطابق با استانداردهای آژانس بین المللی انرژی اتمی تصفیه شود، ایمن است و معتقدند که در نهایت ممکن است در همسایگی آنها آلودگی ایجاد شود. علاوه بر این، چین – یک رقیب کلیدی برای نفوذ در منطقه – از یک هیولای تشعشعی «گودزیلای واقعی» در اقیانوس آرام یاد کرده و از «روشهای نفرتانگیز و زیرکانهای» که ژاپن برای اجرای نقشه موذیانهاش به آن متوسل میشود، انتقاد کرده است.
در آینده، برای ژاپن مهم است که به جمع آوری شواهد علمی برای حمایت از تخلیه ادامه دهد. توکیو نگران دیدگاه اکثریت ساکنان جزایر اقیانوس آرام با توجه به سابقه قرار گرفتن در معرض هسته ای و آسیب های انسانی نگران نیست اما ژاپن همچنین باید نگران از دست دادن موقعیت استراتژیک به سود چین در منطقه باشد.