جنگ جشن و جاده ها با جمعیت ایران
- شناسه خبر: 40827
- تاریخ و زمان ارسال: 19 فروردین 1403 ساعت 23:55
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
اسدالله نقدی / جامعه شناس شهری و توسعه
آرمان امروز : نوروز به عنوان یک آیین و جشن فرهنگی حاوی و حامل سنتهای فاخر مانند چهارشنبه سوری (در معنای سنتی آن نه ترقه و نارنجک بازی امروزین ان) شیرین مانند سفر و دید و بازدید و طبیعت گرا جمع و جامعه محور مانند سیزده بدر، در مقایسه با جشن های ملی ملل دیگر دارنده ارزش های انسانی و اجتماعی منحصر به فردی مانند تقویت تعاملات و روح جمعی،کام شیرین و شادی و گذشت و گذشتن از کدورت و عداوت ها و نیز نگاه به فردا داشتن و سنت های شیرین بسیاری در مقیاس ملی و محلی. حتی یاد کردن از درگذشتگان هم در آن فراموش نشده.بطور خلاصه نوروز روح زندگی و ارج و ارزش زیستنی شادمانه همراه با ارزوی سلامتی برای همگان است اما شوربختانه در سالهای اخیر بر اثر دگردیسیهای نامیمونی که پیدا کرده به جای آنکه سبب سرور و شادی و سلامت باشد و امید به بهروزی و بهاری شدن به ارمغان آورد برای بخش بزرگی از مردم به مرگ، نابودی و سوگواری یا هرج و مرج و مزاحمت مانند شب چهارشنبه سوری ها تبدیل شده است.
مبنای آمار سازمان های متولی و مصاحبه مسئولان پزشکی قانونی ،فراجا،اورژانس و… بوده هرچند گاهی بین امار این نهادها هم اختلاف ارقام مشاهده می شود یکی از ویژگیهای جوامع جدید و گردشگری مدرن تودهای شدن سفر و خارج شدن آن از انحصار طبقات ممتاز و مرفه گذشته است. در این بین پیشرفتهای صورت گرفته گسترش ارتباطات و مواصلات و نیز تولید و عرضه خودرو به ویژه از نوع الگوی سفر ایرانی که بیشتر با استفاده از وسایل نقلیه شخصی و به صورت زمینی صورت میگیرد(قطار و هواپیما و کشتی و اتوبوس سهم بزرگی از جابجائی مسافر ندارند) در کنار سایر عوامل که در ذیل به آنها اشاره خواهد شد نرخ تصادفات و نسبت تلفات را به شدت افزایش داده است: ماشین غیر استاندارد/ جاده غیر استاندارد/ رانندگی غیر استاندارد/ تفکر غیر استاندارد(بی ارجی جان و بی ارزشی زندگی ). به نظر می رسد که ماشین ، سفر و راه به جای راحتی و تسهیل بلای جان ایرانیان شده است، یک نکته مهم دیگر در این زمینه حجم بالای ترانزیت کالا و بار با تریلر و وسایط نقلیه سنگین است که خود فرایند حادثه آفرینی را افزایش می دهد.
الگوی شبانه تردد اتوبوس و خودروهای سنگین و احتمال خواب آلودگی را بیشتر می کند. نبود برنامه ریزی مناسب سفر و عدم مراعات الزامات در راه بودن و پشت فرمان نشستن حتی گاه جر و بحث های خانوادگی در حال رانندگی از علل رده دوم این سیکل معیوب باید دانسته شود بر اساس برخی برآورد ها در دو دهه گذشته نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر در ایران جان خود را بر اثر این حوادث از دست داده و بیش از ۶ میلیون نفر نیز مصدوم شدهاند(ایرنا ۱۱ خرداد ۱۴۰۳).
می توان فهمید که براحتی تمام دستاوردهای هر نوع سیاست انبساطی و تشویق جمعیت و فرزند آوری را همین یک خسران و خسارت خنثی می کند انهم عمدتا جمعیت در سن کار و فعالیت و تحصیل پشت سر گذاشته و سرمایه انسانی در یک کلمه تشکیل شده که برای هر نوع توسعه و پیشرفتی مورد نیاز و از بسترهای و محرک ای توسعه هر کشوری است.۳۷۰میلیون تردد در فاصله ۲۴ اسفند تا ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ثبت شده است کهعدد بسیار بزرگی است.
پرسش این است فارغ از چرایی بی تفاوتی و فرار از مسئولیت سازمان و شرکت ها مردم چرا «جان خود» شریف و عزیز گرامی داشته نمی دارند اگر این توجه توسط خودروسازان نیست اگر توسط جاده سازان نیست که نیست چرا به وسیله آخرین حلقه این فرایند یعنی راکب و راننده مراعات نمی شود.گویی نوعی خود ویرانگری جمعی در این میانه باید جستجو شود. تا اطلاع ثانوی از ایران خودرو و پراید انتظار ایمن تر شدن نمی توان داشت که اگر بود باید در طول دو سه دهه گذشته همانند «دوو» و دیگران صورت تحقق بخود می گرفت که گاه حتی بدتر و اسیب پذیرتر هم شده است. در حوزه راه هم علیرغم قدم های بسیار و بهبود موثر اما هنوز راه های غیر استاندارد زیادی در کشور وجود دارد تنها نصایح مشفقانه پلیس برای کاهش تلفات جادهای یا چهارشنبه سوری کفایت نمیکند که آنهم در جای خود باید باشد. باید تیمی از اتحادیه رانندگان خبره، جامعه شناسان ،روانشناسان، حقوقدانان… این مسئله بعنوان یک مسئله اجتماعی با پیامدهای بیشمار واکاوی و ارزیابی و راه های برون رفت همه جانبه پیدا و پیشنهاد کنند. / انجمن جامعه شناسی ایران