در گفت وگو با «آرمان امروز» مطرح شد / سایه سنگین پلن C بر پس انداز خانوارها
- شناسه خبر: 3305
- تاریخ و زمان ارسال: 23 خرداد 1402 ساعت 23:54
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
آرمان امروز :بازار ایران این روزها شرایط نامتعارفی را تجربه می کند، تورم سرکش ، در حال خودنمایی در بازارهاست و از سوی دگر تقاضا برای خرید به دلیل از دست رفتن ارزش پول ملی کاهش یافته است. این وضعیت که اقتصاددانان بدان رکود تورمی لقب می دهند، وضعیت چندان نا آشنایی برای ایرانیان نیست خصوصا آنکه اوایل دهه نود نیز اقتصاد ایران میزبان رکود تورمی بود. هر چند بسیاری از بازارها با رکود دست و پنجه نرم میکنند.
اما در میان میزان نقدینگی سال گذشته از مرز ۶ هزار هزار میلیارد تومان عبور کرد. بررسی رشد ماهانه و سالانه نقدینگی در این مقطع نشان میدهد سرعت رشد شاخص مهم تورم ساز در کشور روندی افزایشی داشته که نشان از شدت گرفتن این متغیر در اقتصاد ایران دارد. البته به گفته مسئولان اندکی از روند افزایشی آن مهار شده است. بنابراین باوجود این میزان نقدینگی در کشور و بخش تولیدی و حقیقی ضعیف کشور، پس انداز خانوراهای خرد به دنبال پارک شدن در بازاری است تا ارزش خود را در برابر تورم حفظ کند.
یکی از این بازارها خودرو است که شاید ایران از این نظر بی رقیب باشد. اما روز گذشته پر تب و تابترین روز بازار نزولی چند هفته اخیر بود، چراکه شیب کاهش قیمتها بسیار تندتر از روزهای گذشته بود و قیمتها نسبت به روزهای مشابه هفتههای گذشته کاهش بسیار بیشتری را تجربه کردند. دلایل بسیاری در پشت این کاهش قیمت نهان هستند. از جمله اعلام خبر آزادسازی واردات خودروهای کارکرده و همچنین اعلام تعرفههای جدید برای واردات انواع خودرو که به موجب آن واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سیسی نیز بعد از سالها دوباره آزاد شد.
سرمایه گذاری در مسکن یکی از رایجترین روشهای سرمایه گذاری در ایران است؛ بازار مسکن یکی از کم ریسکترین بازارهای سرمایه گذاری در ایران است و اغلب قدیمیها به سرمایه گذاریهای جدید اطمینان ندارند و تمایل دارند که سرمایه خود را صرفا وارد بازار مسکن کنند. رشد قیمت بازار مسکن در سالیان گذشته این اطمینان را به سرمایه گذاران دادهاست که از آن به عنوان روشی امن برای حفظ ارزش دارایی خود استفاده کنند و همچنین بازار مسکن اثبات کردهاست که قدرت حفظ ارزش سرمایه را نسبت به تورم دارا است. روند حرکت قیمت مسکن این ذهنیت را در سرمایه گذاران ایجاد کردهاست که به هیچ وجه این بازار دچار ضرر نمیشود و سودآوری خود را برای سرمایه گذارانش دارد. البته میدانیم که هر بازاری دارای نوسانات منفی و مثبت است.
اما قیمت مسکن بگونه ای است که توان خرید با پس اندازهای مردم را گرفته است. از سوی دیگر، بازار مسکن نسبت به دبگر بازارهای سرمایه گذاری نقدشوندگی بسیار پایینی دارد و ممکن است که فروش یک خانه چند ماه طول بکشد.
یکی از ویژگیهایی که یک سرمایه گذاری در زمان تورم باید داشتهباشد، این است که بتواند حداقل به اندازه مقدار تورم ، سودآوری داشتهباشد تا بتواند از ارزش سرمایه محافظت کند. از آنجاییکه مقدار سوددهی بانکها از مقدار تورم کنونی کمتر است؛ این سرمایه گذاری در زمان تورم توصیه نمیشود.
طلا و سکه با تورم رابطه مستقیمی دارند و هر دو از نظر تورم تقریبا رشد یکسانی دارند. سرمایه گذاران بر این باورند که انتخاب سرمایه گذاری طلا به عنوان یک سبد سرمایه گذاری، ممکن است بتواند ضرر و زیان سایر سرمایه گذاریها را جبران کند؛ به طور خلاصه برای پوشش ریسک از سرمایه گذاری طلا استفاده میکنند اما در روزهای اخیر شاهد ریزش شدید در بازار نیز بودیک که ناشی از افت قیمت دلار بود
در مجموع، در شرایط کنونی پس انداز برای بسیاری از خانوارها دشوار است اما آنهایی که موفق به ان میشوند، اکنون در حالت بلاتکلیفی قرار دارند. چون تمام بازارها حالت نزولی دارند و از سوی دیگر تورم فزاینده احتمال کاهش دادن ارزش پول مردم را بیشتر میکند.
وحید شقاقی در گفت وگو با آرمان امروز در مورد شرایط اقتصاد ایران و حالت بلاتکلیف پس انداز خانوارها اظهار کرد: تقریبا تا آبان سال آینده که انتخابات ایالات متحده برگزار میشود شرایط مبهمی در اقتصاد وجود دارد.
به نظر میرسد بحث برجام منتفی است و براساس اخبار منتشر شده یک توافق نانوشته با تمرکز بر توافق موقت و گام به گام حاصل شده است، در همین راستا و در هفتههای اخیر آمریکاییها موافقت کردند که بخشی از پولهای بلوکه شده ایران در قالب کالا به ایران تحویل داده شود، بخشی از تسویههای ایران با برخی کشورها صورت بگیرد و یا صادرات نفت ایران بلامانع باشد. در مقابل نیز ایران متعهد شده است که درصد غنیسازی هستهای را کاهش دهد.
وی ادامه داد: براساس شواهد، این توافق گام به گام تا آبان سال آینده وجود خواهد داشت. یعنی فعلا شاهد اوج گیری انتظارات تورمی نخواهیم بود مگر اینکه در ماههای آینده از انتخابات درون حزبی و بین حزبی آمریکا اخبار بدی مخابره شود. از همین روی، انتظارات تورمی ماحصل این اتفاقات خواهد بود و این توافق موقت این انتظارات را مهار میکند. بنابراین، پیشبینی میشود قیمت دلار در یک سناریوی خوشبینانه در بازه ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان در نوسان باشد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: هرچند این مسئله نتایج مثبتی دارد اما پیامد منفی آن در تشدید رکود در بخش کالایی و سرمایهای است، یعنی نه مصرف کننده دست به خرید خواهد زد و نه سرمایهگذار اقدام به سرمایه گذاری میکند چون نسبت به آینده تردید دارد و احتمال بهبود شرایط وجود دارد.
از همین روی، در فضای مبهم خریدار و مصرف کننده در حال انتظار خواهند بود لذا این پلن و اجرای توافق موقت تا آبان سال آینده، مانع انتظارت تورمی شده و نوسان دلار در بازه ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان خواهد. این فضای مبهم که تشریح شد زیاد مورد استقبال نیست، چون فضای خوبی برای اقتصاد ایران نخواهد بود.
استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: با فروکش کردن انتظارات تورمی و نوسان اندک دلار در سناریوی خوشبیانه، شاهد نوسان شدید در بازارها نخواهیم بود. نرخ تورم در بازه ۳۰ تا ۳۵ درصد خواهد بود، در این شرایط همانطور که ذکر شد صاحبان پس انداز خُرد بیشتر در بازارهایی با ویژگی نقدشوندگی بالا مانند بورس، ارز و طلا ورود خواهند کرد و این بازارها بیشتر مورد استقبال قرار میگیرد.
از همین روی این پلن C که حالت انتظار و بلاتکلیفی است برای اقتصاد ایران مناسب نیست چون سیاست گذار دست به اصلاحات اقتصادی نخواهد زد، سرمایه گذار نیز منتظر شرایط بهتری خواهد بود و مردم هم خرید نمیکنند.
لذا این شرایط برای اقتصاد ایران مناسب نیست و ما زمان را از دست خواهیم داد. از همین روی بنده پلن A و B را ترجیح میدادم چون تلکیف را مشخص میکرد اما در این پلن حالت انتظار حاکم خواهد بود.
استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی: با توجه به شرایط یکسال آینده، صاحبان پس انداز خُرد بیشتر در بازارهایی با ویژگی نقدشوندگی بالا مانند بورس، ارز و طلا ورود خواهند کرد و این بازارها بیشتر مورد استقبال قرار میگیرد.