دومینوی فرونشست در اصفهان
- شناسه خبر: 41750
- تاریخ و زمان ارسال: 27 فروردین 1403 ساعت 23:50
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
آرمان امروز : به عقیده کارشناسان رگ حیاتی اصفهان قطع شده است و تا زمانی که جریان زایندهرود بهصورت دائمی برقرار نشود نمیتوان امیدی برای مهار فرونشست در اصفهان داشت.
آخرین مرحله مرگ خاک زمانی رخ میدهد که دیگر توان ذخیره آب در روزنه و ذرات خاک وجود نداشته باشد؛ ضریب ذخیره به صفر برسد و خاک توان ذخیره رطوبت را از دست بدهد بهاینترتیب با خاکی مواجه هستیم که در خود از هم فرومیپاشد. اگر این اتفاق در محدوده یک آبخوان رخ دهد باعث نابودی آبخوان میشود و میتواند سفرههای آبهای زیرزمینی را برای همیشه نابود کند. این یعنی فرونشست یا همان زلزله خاموش.
روند استخراج بیرویه آبهای زیرزمینی طی سالیان متمادی منجر به فرونشست بیش از پنج درصد از مساحت ایرانزمین شده است که متأسفانه این پنج درصد شامل ۶۰ درصد از اراضی کشاورزی کشور است. ۹۷ درصد فرونشست زمین در ایران در اثر عدم مدیریت استخراج منابع آب زیرزمینی اتفاق افتاده است.
یکی از مخربترین آثار فرونشست تخریب آبخوانها و تبدیل زمینهای کشاورزی به سیمای بیابانی است که در بسیاری از مناطق کشور رخداده یا در آینده نزدیک بروز پیدا خواهد کرد.
یکی دیگر از آثار مخرب فرونشست ایجاد تخریب در شریانهای حیاتی و سازههای مهم است؛ در حال حاضر در ۱۶ کلانشهر شاهد نفوذ پهنه فرونشست به داخل شهر و در هشت کلانشهر شاهد رخداد فرونشست در حاشیه شهر هستیم. از میان کلانشهرها، اصفهان، کرمان، گرگان، مشهد، تهران بیشترین مساحت و نرخ پدیده فرونشست را تجربه میکنند.
بهتازگی علیرضا الماسوندی، معاون تلفیق و تنظیمگری شرکت مدیریت منابع آب ایران و سرپرست حوضه آبریز زایندهرود، گفته است که ماحصل برداشتهای بیرویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی منجر به تنش در حوضه آبریز زایندهرود بهخصوص از نظر فرونشست شد؛ بهطوریکه در بخشهایی از اصفهان نرخ فرونشست از ۱۰ سانتیمتر به ۲۰ سانتیمتر رسید. او تأکید کرده است که در حوضه آبریز زایندهرود با ۹ میلیارد مترمکعب کسری مخزن آب زیرزمینی روبرو هستیم و نمیشود توقع داشت این اقدامات، بهسرعت بتواند نرخ فرونشست را کاهش دهد و اگر مجموعه اقدامات تدبیر شده، به طور کامل محقق شود، حدود ۶ تا هفت سال زمان نیاز دارد که نرخ فرونشست در اصفهان به حد استاندارد برسد. بر اساس مدل طراحی شده تا سال ۱۴۰۹ نرخ فرونشست به حدود یک سانتیمتر خواهد رسید که تحقق این افق به الزاماتی نیاز دارد. این صحبتهای الماسوندی در تناقض با کلیپی است که در فضای مجازی مغرضانه منتشر شده است و خبر از توقف فرونشست در اصفهان بر پایه اطلاعات مؤسسه پژوهشی میدهد که این مؤسسه هیچ اعتباری از نظر اعلام نرخ فرونشست ندارد. طبق آخرین یافتهها، از ۶۰۹ محدوده مطالعاتی کشور، ۴۲۰ محدوده و ۸۰درصد از آبخوانهای آبرفتی کشور ممنوعه است. سرانه منابع آب تجدیدپذیر کشور در حوضه آبریز فلات مرکزی ۶۰۳ مترمکعب در سال است که نشان از کمبود شدید منابع آبی در این منطقه میدهد. در حوضه فلات مرکزی از ۱۷۱ درصد منابع آب تجدیدپذیر بهرهبرداری میشود./ خبرآنلاین