موسیقی رپ جای اعتراض سیاسی نیست
- شناسه خبر: 3256
- تاریخ و زمان ارسال: 23 خرداد 1402 ساعت 23:54
- نویسنده: خبرنگار آرمان
گفتوگوی «آرمان امروز» با علی اخیانی، هنرمند موسیقی رپ:
آرمان امروز – سجاد جنت : علی اخیانی معروف به (موسیو علی) رپر ایرانی است؛ که حدودا ۲۰سال با این سبک موسیقی بزرگ شده و در حال حاضر نزدیک به یکسال بهطور حرفهای رپ میخواند. این هنرمند یک دیدگاه متفاوت نسبت به رپ فارسی دارد که بعضا با بسیاری از همنسلهای خود متفاوت است، او باور دارد «موسیقی رپ ارگانیکترین ژانر موسیقی است که باید و نبایدی در آن وجود ندارد و به واقعیت نزدیکتر است.» روحیات او در زندگی شخصی همواره به موسیقی رپ نزدیکتر بوده و این مدل از موسیقی را می پسندد و معتقد است «موسیقی پاپ در حال حاضر یک مسیر مشخص و از نظر آرتیستی شکلی سادهتر و مقداری هم کنترل شده دارد، اما رپ بسیار متفاوت و یا بهتره بگویم یک دنیای بزرگتر دارد که شما میتوانید درخصوص موضوعات مختلف، در آن خیلی کاملتر و واضحتر صحبت کنید و از هر موسیقی و صدایی بهره ببرید.» این در حالی است که در شرایط فعلی موسیقی رپ نسبت به دیگر سبکها بهمراتب در جامعه ایران تاثیرگذاری بیشتری داشته است و جنبههای سیاسی آن بیشتر نمود داشته. به باور این هنرمند: «تا ۳ سال قبل، رپ فارسی یک نوجوان نابالغ بود که مشخص نبود چه اتفاقی قرار است برای آن رخ بدهد. اما از آن زمان با توجه به اتفاقهایی که در بخش «مارکت» رخ داد، این نوجوان دیگر به بلوغ رسیده و جایگاه خود را پیدا کرده است. مخصوصا که قشر جوان و نوجوان رپ گوش میدهند و به ژانر اصلی در موسیقی ایران تبدیل شده است.» در ادامه گفتوگوی خبرنگار «آرمان امروز» به علی اخیانی را میخوانید.
– یکی از آسیبشناسی در حوزه موسیقی رپ، استفاده یا تاکید برخی از افراد برروی کلمات مبتذل یا الفاظ رکیک است که به واسطه همین دیدگاه، اصولا خانوادهها با آن مخالفت میکنند، نظر شما در رابطه با این موضوع چیست در حالی که در موسیقی شما بیشتر جنبه اخلاقی و اجتماعی آن پررنگتر است.
با توجه به عصر جدید، فضای مجازی، دسترسی آزاد به اطلاعات و بهرغم برخی محدودیتهای اینترنتی و مجازی در کشور ما، نمیشود دنیای نوجوانان را با محروم کردن از گوش دادن به یک سبکهای مختلف موسیقی محدود کرد و واقعیت چنین محدودیتی برای هیچ کسی وجود ندارد، اما آنچه انسان را میتواند محدود کند تفکرات و باور اوست. پس نمیتوان کسی را محدود کرد و این به خود شخص باز میگردد. امروز نسبت به قبل حتی خانوادهها هم شناخت بیشتری به آن پیدا کردند.
– همین باور را در حوزه جنبه اعتراضی موسیقی و ماهیت آن دارید؟
برخلاف تصور اکثریت، من معتقدم رپ در وهله اول یک ژانر انگیزشی است، برای انتقال یک حس قوی. اصلا رسالت هنر این است که یک حال خوب به مخاطب تزریق کند. معتقدم همه انسانها باید به دنبال پیشرفت و حرکت باشند و سعی کردهام نگاهی که در زندگی دارم و اصطلاحا جهانبینی شخصی خودم را در فضای موزیک، به مخاطب انتقال دهم. به این نکته هم اشاره کنم که به رپ اعتراضی باور دارم، اما از دید من اعتراض میتواند به خیلی چیزها و مسائل مختلف باشد، باوری که امروز برخی فقط در مسائل سیاسی میبینند. مثلا من به تنبلی یا یک کار اشتباهی که بسیاری انجام میدهند اعتراض میکنم. برخلاف اینکه در ایران همه فکر میکنند، فقط و فقط باید راجب یک موضوع مشخص اعتراض کرد. اولین اعتراض را هم به خودم میکنم، تا اهرمی برای تغییرات مثبت شود و در همان راستا مخاطب موسیقی من هم با همزادپنداری در همین جهت با من همراه شود. اما از نظر من رپ اعتراضی ناکارآمد است و اساسا نمیتواند مفید باشد. رپ اعتراضی یک ذکر مصیبت و به نوعی ناله کردن کردن! من نمیگویم که رپ اعتراضی خوب نیست اما شخصا خودم این ژانر را نمیپسندم. مثلا بنده راجب گرانی رپ بخوانم چه اتفاقی میافتد؟ آیا قیمتها پایین میآید؟ میگویم به جای آن تلاش و انرژیام را در پیدا کردن راه چارهای برای بهبود شرایط زندگی بهکار بگیرم یا به واسطه ماهیت موسیقی رپ انگیزه ایجاد کنیم. در داخل رپهای انگیزشی هم اعتراض وجود دارد. پیشرفت جمعی در گرو پیشرفت فردی است و من در موسیقی نیاز به مخاطب آگاه دارم. مخاطبی که برای زندگی برنامه دارد و منتظر نمیماند تا اتفاقات بیرونی، عجیب و غیرمنتظره زندگیش را تغییر دهد. مخاطبان موسیقی من کسانی هستند که تکلیف خودشان را در زندگیشان میدانند.
– ما شاهد بودیم که ماه های گذشته بعد از اتفاقات شهریور سال ۱۴۰۱، برخی هنرمندان این رشته از موسیقی یا اصطلاحا «رپرها» با خواندن موسیقی رپ اعتراضی به شرایط حاکم برکشور اعتراض داشتند. فکر می کنید این رپرها مسیر درستی را طی میکنند برای اصلاح جامعه، سیاست و…؟
ببینید اصولا این جریان یک حلقه مشخص و خیلی ساده دارد. یک سری رسانهها هستند که هیچ منبع درآمد مشخصی ندارند، با وجود کارمندان و پرسنل متعدد و برنامههای پرهزینه. این رسانهها در گام اول با پوشش اخبار منفی در ذهن مخاطبان که غالبا قشر جوان هستند تحرک و تشویش ایجاد میکنند. در سنین جوانی هم طبیعتا احساسات از منطق قویتر عمل میکند. نتیجه تحرکهایی که پارسال رخ داد، این بود که جوانان بسیاری قربانی شدند، در صورتی که هیچ ثمرهای برای جامعه و کشور نداشت. قربانی جدید برای این رسانهها به منزله سوژهای جدید برای تولید محتوا و تحرکات بعدی هستند! و این چرخه تکرار میشود… هر کس که در این جریانها آسیبی میبیند، توسط این رسانهها با القابی همچون قهرمان مورد ستایش قرار گرفته و بدین صورت کلیدواژهها را میسازند. آن هم کلیدواژههای که بازهم طعمه آن قشر نوجوان هستند. چیزی که همه ما در سنین نوجوانی از آن مشعوف میشویم. واژه قهرمان، اسطوره… خدا میداند چه تعداد خانوادهها با همین جریانها آسیب دیده و نمیتوانند مجددا قد راست کنند… و من بهشخصه دوست ندارم در این آتش هیزمی بریزم… به هیچ عنوان!
– پس شما فکر میکنید رپرهایی که از جریان اعتراضات پارسال حمایت کردند، دچار اشتباه شدند؟
اساسا نمیتوانم عکسالعمل آنها را اشتباه بدانم اما کسانی که در این جریانها فعالیت میکنند، چند دسته هستند. یک دسته افرادی هستند که مستقیما یا غیرمستقیم از همان رسانهها تغذیه میشوند. دومین دسته کسانی هستند که شاید واقعا احساسی و قلبی این کار را انجام میدهند، ولی احتمال اینکه مخاطبی را در شرایط نامطلوبی قرار دهند میتواند نتیجه منفی داشته باشد. یکسری هم صرفا موج سوارهای خوبی هستند و برای اینکه مخاطب زیادی را به سمت خود بکشند و از ترس از دست دادن مخاطبها ترجیح میدهند از این جریان حمایت کنند. یکی از کلید واژههای دیگر هم «طرف مردم» است. الان شاید خیلیها به ما بگویند که شما طرف مردم نیستید یا از جایی دستور گرفتهاید. یا دیگری بگوید طرف مردم کدام سمت است و کی تعیین میکند؟! وقتی من خودم جزئی از مردم هستم و عقیده شخصی خودم را دارم و راه خودم را خودم انتخاب میکنم، چه دلیلی دارد، به این حرفها گوش کنم. صرفا روش من با روش یک جمع و گروه، یکی نیست.
-همانطور که مطلع هستید شخصی به اسم آرمین زارعی که از رپرهای قدیمی است، چند سالی سکوت کرد و امروز توانسته از وزارت فرهنگ و ارشاد مجوز فعالیت و آلبوم دریافت کند، اشخاصی هم مانند امیرحسین مقصودلو با وجود تلاش های فراوان موفق به دریافت مجوز نشدند و امروز در کشورهای دیگر کنسرت برگزار میکنند. به نظر شما مانع دریافت مجوز برگزار کنسرت برای رپرهای ایرانی کجاست یا اصطلاحا «کسی از گربههای ایرانی خبر نداره»؟
همانطور که اول گفتم رپ یک ژانر خود ساخته است و از همان ابتدا فارغ از چارچوب خاصی مسیر خود را ادامه میدهد و به زمان ما رسیده. در این نقطه، داستانهای اخذ مجوز کمی کار را پیچیده میکند و تصمیم سادهای نیست. فکر میکنم این مساله یک انتخاب است که عدهای پذیرفتهاند به صورت مجاز کار کنند و عده ای نخواستهاند. بعضیها هم کلا منصرف شدند و یک جایی ایران را ترک کردند. من باور دارم، دیگر زمانش رسیده که تهیه کنندگان وارد کار شوند و از رپرها حمایت کنند. آنها باید متوجه شده باشند که رپ، موسیقی پویایی است که جایگاه ویژهای در جامعه دارد. قطعا از نظر مالی هم میتواند برایشان سودمند باشد. زمینی که میتوانند در آن ملودی و کلام بکارند و در آینده برداشت کنند. شاید توسط یک عدهای هنوز موسیقی (رپ) مورد تمسخر قرار گیرد، اما از نظر من رپ کاری را که باید برای موسیقی در ایران انجام می داد را به بهترین شکل انجام داده است. از اینجا به بعد اهمیت زیادی ندارد که رپ چه مسیری را میخواهد طی کند، چون موسیقی رپ مثل یک تیم برنده است که تماشاگران خود را دارد و هوادران تیمهای دیگر به او فحاشی میکنند. تمام الفاظ، تیکههای کلامی، هرچیزی که تاثیرگذار است، توسط موسیقی رپ وارد بطن جامعه شده. تاثیر گذاری رپ تا جایی پیش رفته که حتی خانوادهها هم به این موسیقی علاقه مند شد. در پایان شخصا معتقدم که رک بودن ، صریح و واقعی بودن رپ، بدهی خود را به زندگی بهتر و آزادی پرداخت کرده است.