نشریه «توفیق» ۱۰۰ سال بعد!
- شناسه خبر: 6008
- تاریخ و زمان ارسال: 18 تیر 1402 ساعت 23:50
- نویسنده: خبرنگار آرمان
آرمان امروز : یکصد سال پیش و در زمان سلطنت احمدشاه قاجار، روزنامه فکاهی «توفیق» به همت شادروان حسین توفیق، سیام اردیبهشتماه ۱۳۰۲ خورشیدی به بهای ۲ شاهی در محله پاچنار تهران منتشر شد و چهارم مهرماه ۱۳۵۱ امتیاز کهنسالترین روزنامه ایران، یعنی توفیق به رغم انتشار نخستین شماره پنجاه و یکمین سال آن، لغو شد و شکایت توفیق به دیوان عالی کشور هم پس از دو سال و نیم دوندگی و پیگیری به جایی نرسید. یادبودنامه یکصدمین سالگرد انتشار نخستین شماره توفیق، در برگیرنده مطالب جالب و خواندنی از سالهای انتشار آن و یادآور اوضاع سیاسی اجتماعی ایران در دوران پرفراز و فرود پیش از انقلاب اسلامی و همچنین حوادثی است که پس از انقلاب بر روزنامه توفیق رفته است. این نشریه دورههای مختلفی را پشت سر گذاشته است. در ۲۸ مرداد ۳۲ دفتر روزنامه و منزل مدیر توفیق را پنج بار در یک روز آتش میزنند و غارت میکنند.این نشریه از دولت ملی دکتر مصدق حمایت کرد. بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ روزنامه توقیف شد و محمدعلی توفیق هم همراه عدهای از روزنامهنگاران چند ماهی را در قلعه فلکالافلاک گذراند. سین توفیق در آخرین روز سال ۱۳۳۶ نخستین شماره دوره سوم توفیق را منتشر کرده و آن را تا سال ۱۳۴۰ منتشر میکند. این نشریه در سال ۱۳۵۰ و آنطور که قاضیزاده و حیدری یادشان مانده در سال ۵۳ توسط هویدا برای همیشه توقیف میشود. محمد حیدری که در زمان انقلاب دبیر سندیکای نویسندگان و خبرنگاران ایران بوده است تنها کسی است که به یاد میآورد نشریه توفیق چند شماره نیز در اوایل انقلاب منتشر کرده است. کاری که به سختی انجام شده است.
علیاکبر قاضیزاده میگوید: «یکی از کسانی که به دنبال این بود که نشریه توفیق دوباره منتشر شود «کیومرث صابریفومنی» بود که خودش بعدترها با انتشار مجله گلآقا در سال ۱۳۷۰ به بعد در این راه گام برداشت.» گرانی و کمبود کاغذ، گرانی و کمبود نان، احتکار، توقیف مطبوعات، لهستانیهای مقیم ایران، تغییر پیدرپی کابینهها، نطق نمایندگان مجلس، وفور گداها، دکتر میلسپو آمریکایی (وزیر مالیه ایران!) نمایندگی خانمها، کوپن قند و شکر و چای، وقایع ۱۷ آذر (به بهانه کمبود نان)، قوامالسلطنه، جنگ جهانی دوم، لیموناد و سینالکو، سربازان هندی، کتابهای نشریات بریانی، شپش تیفوس، لاتها و چاقوکشها، جنگ احزاب، زدوبندهای سیاسی، شستن رخت در جوی آب، خفقان مطبوعات، کشمکشهای مطبوعات، انتخابات دوره چهاردهم، کوپن تریاک، حضور نیروهای بیگانه، مستشاران آمریکایی، ورود ایران به جنگ، هیتلر، وقایع آذربایجان و کردستان، بمبهای آمریکایی بر فراز ژاپن، آگهیهای بخاری نفتی، تئاتر، کراوات، در کنار آزادی بیان! از برخی مسائلی است که در طول سالها به آن اشاره شده است. بعضی از عناوین این یادبودنامه عبارتند از: روی جلد نخستین شماره توفیق با عبارت همیشگی «چو حق تلخ است با شیرینزبانی، شکایت سرکنم آنسان که دانی»، سرمقاله به قلم دکتر عباس توفیق، عباس فرات برنارد شاو ایران، آثاری از همکاران توفیق و معرفی اعضای تحریریه و همکاران خارج تحریریه توفیق، سالشمار توفیق از ۱۴ مهر ۱۲۵۸ تولد حسین توفیق تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲، نمونههایی از ستونهای ثابت توفیق شامل بحر طویل، انگولک به جراید، سرمقاله، ته مقاله و حزب خران، عکس از آخرین جلسه با هیأت تحریریه و رؤسای قسمتهای اداری توفیق؛ از جمله حسن توفیق (صاحب امتیاز و مدیر)، عباس توفیق (رئیس هیأت تحریریه)، حسین توفیق (سردبیر)، کیومرث صابری فومنی، احمد عربانی، غلامرضا کیانی رشید، پرویز شاپور و محمد حاجیحسینی. ضمن آنکه جای عکس طنزپردازان ابوتراب جلی، ابوالقاسم حالت، ممتاز میثاقی (غلامعلی لقابی)، محمد خرمشاهی، عمران صلاحی، مسعود کیمیاگر، محمدعلی گویا، بیژن اسدپور و شماری دیگری از طنزپردازان صاحبنام در این عکس خالی است. یکی دیگر از مطالب یادنامه، به کاراکترهایی که روزنامه توفیق خلق کرده و بسیار شهرت یافتهاند، مانند فسنجون، بادمجون، اوس عباس از نمایندگان مجلس شورای میلی و همچنین کاکاتوفیق، گشنیز خانوم و ممولی پرداخته است. در آخر به این شعار تغییر داده شده و معروف توفیق میتوان رسید: «همشهری، شب جمعه بی شب جمعه!»